Đẩy mạnh dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con hướng tới mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tạt tỉnh Ninh Bình từ tháng 01/2017 đến tháng 5/2022, có 76 phụ nữ mang thai nhiễm HIV, trongđó 74 người được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Tính đến ngày 15/5/2022, 70 trong số 74 bà mẹ đượ chăm sóc và điều trị dự phòng đã sinh con và số trẻ được xét nghiệm HIV là 52 cháu cho kết quả âm tính với HIV. Có 02 cháu có kết quả xét nghiệm HIV dương tính vì khi mang thai mẹ không được xét nghiệm sàng lọc HIV và không được điều trị dự phòng HIV từ mẹ sang con.

Vì vậy tiếp cận sớm các dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV rất có ý nghĩa đối với các bà mẹ mang thai và đứa con của họ. Lợi ích của việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc và điều trị sớm nhằm phát hiện người mẹ có nhiễm HIV hay không. Nếu người mẹ có kết quả dương tính, sẽ được can thiệp điều trị dự phòng lây truyền mẹ con sớm, đúng phác đồ là yếu tố có tính chất quyết định có thể ngăn được HIV lây truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai nhằm bảo đảm sức khỏe cho đứa con tương lai.

Để hướng tới mục tiêu Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS đến năm 2030, Ngành Y tế Ninh Bình đang từng bước thực hiện Kế hoạch 21/KH-UBND ngày 05/02/2021 trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trong tâm như: tiếp tục tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ và các tầng lớp nhân dân về công tác phòng, chống HIV/AIDS, để giảm tỉnh trạng kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV hướng tới mục tiêu giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 2% vào năm 2030. Đa dạng các hình thức tuyên truyền phù hợp với từng địa phương, nhất là vùng sâu, vùng xa nâng cao nhận thức cho các đối tượng có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV, đặc biệt là phụ nữ có thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Các cơ sở y tế thực hiện việc tư vấn, xét nghiệm HIV nhằm phát hiện sớm phụ nữ mang thai nhiễm HIV, kịp thời chăm sóc và cung cấp dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Đảm bảo cung ứng thuốc ARV liên tục, để tất cả số phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; Đẩy mạnh xét nghiệm HIV trong cơ sở y tế, mở rộng xét nghiệm HIV tại cộng đồng, xét nghiệm HIV lưu động và tự xét nghiệm HIV, xét nghiệm HIV oline. Triển khai các mô hình tư vấn xét nghiệm HIV phù hợp với từng nhóm nguy cơ lây nhiễm HIV cao; mở rộng triển khai xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai; Tăng cường phối hợp kết nối, chuyển gửi PNMT nhiễm HIV để quản lý giám sát giữa các cơ sở điều trị, tư vấn PNMT nhiễm HIV vào điều trị ARV sớm không để tình trạng mất dấu người bệnh xảy ra; Tổ chức định kỳ giám sát hỗ trợ kỹ thuật, kiểm tra việc tuân thủ các quy trình, hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật về dự phòng HIV từ mẹ sang con tại các cơ sở y tế trên địa bàn; Hoàn thành mọi chỉ tiêu kế hoạch các cấp giao liên quan tới chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Tỉnh Ninh Bình hiện có 03 phòng xét nghiệm khẳng định HIV tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế huyện Gia Viễn, Bệnh viện Đa khoa huyện Kim Sơn và 09 phòng khám ngoại trú tại các bệnh viện đa khoa và trung tâm y tế các huyện, thành phố. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, các điểm điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được đặt tại khoa sản các trung tâm y tế, Bệnh viện Đa khoa Kim Sơn, Nho Quan, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Ninh Bình. Các cơ sở điều trị đều triển khai khám, cấp thuốc điều trị ARV. Tại các điểm cung cấp dịch vụ này, phụ nữ mang thai khi đến khám sẽ được tư vấn, xét nghiệm HIV, nếu phát hiện nhiễm HIV, phụ nữ mang thai được tư vấn và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng ARV ngay hoặc sau khi phụ nữ mang thai đồng ý điều trị càng sớm hiệu quả điều trị càng cao. Phác đồ điều trị bao gồm cho mẹ và Trẻ sau sinh theo đúng qui định của Bộ Y tế.                 

                                                          BS.CKI. Ngô Thị Hồng

                                                Trưởng khoa Phòng, chống HIV/AIDS, TTKSBT