Một số thực tế về sức khỏe trẻ em

Chăm sóc bệnh nhân nhi tại Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Ninh Bình

Mỗi đứa trẻ mất đi là sự mất mát cho gia đình và xã hội. Chính vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang nỗ lực cải thiện sức khỏe trẻ em bằng cách giúp các quốc gia đưa dịch vụ chăm sóc hiệu quả một cách liên tục, bắt đầu bằng một thai kỳ khỏe mạnh cho người mẹ cho đến lúc sinh nở và chăm sóc đến khi trẻ 5 tuổi. Đầu tư vào hệ thống y tế là chìa khóa để thực hiện các biện pháp chăm sóc thiết yếu này.

1. Nguy cơ tử vong của trẻ là cao nhất trong tháng đầu đời.

Cuộc đẻ an toàn và chăm sóc sơ sinh hiệu quả là rất quan trọng đối với sức khỏe trẻ em trong tháng đầu tiên sau khi sinh. Sinh non, ngạt và nhiễm trùng gây ra hầu hết các trường hợp tử vong sơ sinh. Khi trẻ từ một tháng tuổi đến năm tuổi, nguyên nhân chính dẫn đến tử vong là viêm phổi, tiêu chảy và sốt rét. Suy dinh dưỡng đóng góp hơn 1/3 số ca tử vong ở trẻ.

2. Mỗi năm có 3 triệu trẻ tử vong trong vòng một tháng sau khi sinh.

Cuộc đời của sơ sinh thật mỏng manh, song có thể giảm thiểu nguy cơ sức khỏe cho sơ sinh bằng cách:

- Chăm sóc tốt trong suốt thời kỳ mang thai;

- Đẻ an toàn nhờ cô đỡ hay nữ hộ sinh có kỹ năng.

- Chăm sóc sơ sinh tốt: lưu ý đến hô hấp và giữ ấm cho trẻ, vệ sinh cuống rốn và da, nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ.

3. Viêm phổi là nguyên nhân đơn thuần lớn nhất dẫn đến tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Trong số 154 triệu ca tử vong mỗi năm, gần 3/4 xảy ra tại 15 quốc gia. Các biện pháp thiết yếu để làm giảm nguy cơ viêm phổi là phòng bệnh bằng cách tiêm chủng, nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ và dinh dưỡng đầy đủ. Thuốc kháng sinh và oxy là những công cụ điều trị quan trọng.

4. Tiêu chảy là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh tật và tử vong ở trẻ em tại các nước đang phát triển.

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ giúp phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Điều trị cho trẻ bị tiêu chảy với hỗn hợp muối dùng để bù nước qua đường uống (ORS) và bổ sung kẽm là an toàn và hiệu quả. Hơn 50 triệu trẻ em đã được cứu sống trong 25 năm qua nhờ ORS.

5. Cứ 45 giây lại có một trẻ tử vong vì bệnh sốt rét ở châu Phi.

Sốt rét là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi ở châu Phi. Việc dùng màn tẩm thuốc diệt côn trùng có thể phòng bệnh. Điều trị sớm bằng thuốc chống sốt rét giúp cứu sống nhiều trẻ em.

6. Hơn 90% trẻ em nhiễm HIV là lây truyền từ mẹ.

Điều này có thể ngăn ngừa bằng cách sử dụng thuốc kháng retrovirus, cũng như đẻ an toàn và cho trẻ bú mẹ. Ước tính khoảng 2,3 triệu trẻ em dưới 15 tuổi đang sống chung với HIV và mỗi ngày có hơn 1.400 trường hợp mới nhiễm. Nếu không can thiệp, hơn một nửa số trẻ nhiễm HIV chết trước 2 tuổi. Điều trị bằng thuốc kháng retrovirus cho trẻ nhiễm HIV giúp cải thiện đáng kể tỉ lệ sống và chất lượng cuộc sống.

7. Khoảng 20 triệu trẻ em trên thế giới bị suy dinh dưỡng cấp tính nặng.

Suy dinh dưỡng cấp tính nặng khiến trẻ em dễ bị bệnh nặng và tử vong sớm. Hầu hết trẻ em có thể được điều trị thành công tại nhà với các loại thực phẩm sẵn có. Trên toàn cầu, trong năm 2010, ước tính khoảng 171 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi và khoảng 104 triệu trẻ bị nhẹ cân. Nuôi con bằng sữa mẹ và cho ăn bổ sung phù hợp giúp ngăn ngừa suy dinh dưỡng và có thể cứu sống khoảng một triệu trẻ em.

8. Ba phần tư số tử vong trẻ em xảy ra ở châu Phi và Đông Nam Á.

Tỷ lệ sống của trẻ em có sự khác biệt đáng kể trên toàn thế giới. Ở các quốc gia, tỷ lệ tử vong trẻ em cao hơn ở nông thôn, trong các gia đình nghèo và ít học.

9. Khoảng hai phần ba số tử vong ở trẻ em có thể ngăn ngừa được.

Có thể ngăn ngừa tử vong ở trẻ nhờ các can thiệp chi phí thấp và chăm sóc sức khỏe ban đầu hiệu quả đến khi trẻ 5 tuổi. Sức khỏe trẻ em đang được cải thiện nhưng vẫn còn những thách thức nghiêm trọng cản trở việc đạt được các mục tiêu toàn cầu về giảm tử vong ở trẻ em. Hệ thống y tế mạnh hơn là rất quan trọng cho việc cải thiện tiếp cận chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh.

10. Đầu tư nhiều hơn là chìa khóa chính.