20 NĂM NGÀY SỨC KHỎE TÂM THẦN THẾ GIỚI

Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới đã được đề xướng lần đầu vào năm 1992nhờ vào công lao của Richard (Dick) Hunter,Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Sức khỏe Tâm thần Thế giới. Sau một thời gian lập kế hoạch, Liên đoàn công bố ngày 10 tháng 10 hằng năm là Thế giớiNgày Sức khỏe Tâm thần Thế giớivà Dick đã tìm cách đểxây dựng, phát triển nó. Ông đã nhìn thấy giá trị của việc hợp tác với một nhà sản xuất truyền hình là Richard Leighton đểthực hiện một chương trình truyền hình phát  đi toàn cầu về nét chính của các hoạt động trên toàn thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới đã đồng ý trở thành nhà đồng tài trợ và dự án cũng nhận được sự ủng hộ của Trung tâm Carter khi bà Rosalynn Carter nguyên Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ đã đồng ý trở thànhChủ tịch danh dự của sự kiện này.

Mục tiêu ngắn hạn của dự án làđể thu hút sự chú ý tới sức khỏe tâm thần, coi đó là công việc chung đối với tất cả mọi người trênkhắpcác quốc gia dù khác biệt về vănhóa, chính trị vàkinh tế xã hội.Mục tiêudài hạnlà thiết lậpsự ngang bằng giữa sức khỏe tâm thầnvớisức khỏe thể chất trong các mục tiêu ưu tiên về y tế vàcác dịchvụ của quốc gia. Tổ chức Ngày Sức khỏe Tâm thần lần đầu tiên đã đạt được thành công lớn.Chương trình được phát sóng trong haigiờđến 127quốcgiaqua hệ thống vệ tinh của Cơ quan thông tinvệ tinhHoa Kỳ. Mộtsố cán bộ của Liên đoànvàlãnh đạo phụ trách sức khỏe tâm thần đã tập trung tại trường quay ở Tallahassee,Florida, HoaKỳ để tham dự chương trình.Các nhóm tương tựtập trung trong các trường quay tại các địa điểm khác trên khắp thế giới để xem và để tham gia trực tuyến vào chương trình truyền hìnhtừmột vài thành phố.

Sự phát triển các hoạt động nhân Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới

Tại một số nước, Ngày Sức khỏe Tâm thần Thếgiớinhanh chóng được mở rộngthành Tuầnlễ hoặc ThángSức khỏe Tâm thầnvớicam kết mạnh mẽ từ Chính phủvà các tổ chức phi chính phủ. Sự ủng hộ và giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của Ngày Sức khỏe Tâm thần Thếgiới càng mở rộng hơn khiTổng Thư ký Liên hợp quốc bắt đầu đưa ra thông điệp lấy ngày 10 tháng 10hàngnăm cho chủ đềcủa năm về Sức khỏe Tâm thần.

Hàng năm, Liên đoàn Sức khỏe Tâm thần Thế giới (WFMH) - một tổ chức bảo vệ sức khỏe tâm thần toàn cầu có các thành viên ở hơn 150 quốc gia lựa chọn một chủ đề và phát triển, phổ biến tài liệu giáo dục về sức khỏe tâm thần. Một số chủ đề những năm gần đây: chủ đề 2005 là “Sức khỏe thể xác và tâm thần suốt cuộc sống”; năm 2006 là “Nâng cao nhận thức và giảm nguy cơ: sức khỏe tâm thần và tự tử”; năm 2007 là “ Sức khỏe tâm thần trong một thế giới đổi thay: các hiệu quả của văn hóa và tình trạng đa dạng”; năm 2008 là "Hãy làm cho Sức khỏe tâm thần là một ưu tiên toàn cầu: Tăng cường các dịch vụ thông qua hành động và sự ủng hộ tích cực của từng cá nhân"; năm 2009 là “Sức khỏe tâm thần trong chăm sóc sức khỏe ban đầu: cải thiện việc điều trị và tăng cường sức khỏe tâm thần”; năm 2010 là “Sức khỏe tâm thần và các bệnh cơ thể mãn tính”; năm 2011 là “Đầu tư cho sức khỏe tâm thần”.

Trải qua hai thập kỷ, có thể nhận thấy rõ xu hướng chungtrong lĩnh vực này là có sự thay đổi đáng kểvề vị trí sức khỏe tâm thầnở cả cấp địa phương, quốc gia và trên toàn cầu. Nghiêncứuchất lượng cao về dịch tễ học đã giúplượng hóa mức độ và tác động củarối loạn sức khỏetâmthần đối với các cá nhân, giađìnhvà xã hội.Sức khỏe tâm thần được xếp hàng đầu hoặc gần đầu trong số các thách thức và ưu tiên về sức khỏe cộng đồng của Tổ chức Y tếThế giới và số lượng các quốc giathành viên đang ngày càng tăng lên. Đã có sự tiếnbộvề nhân quyền, giảm sự kỳ thị, vàtrao quyền chongười sử dụng dịch vụ.Càng ngày,các dịchvụsức khỏe tâm thần càng trở nênmạnh mẽ hơn và được tích hợp tốt hơn vàoviệc chăm sóc sức khỏe ban đầu. Các phương pháp điều trị đang ngày càng trở nên hiệu quả hơn vàdễ dàngtiếp cận hơn.

Năm nay, kỉ niệm 20 năm ngày Sức khỏe Tâm thầnThếgiới, chủ đề chính được Liên đoàn lựa chọn là BỆNH TRẦM CẢM. Trầm cảm có thể ảnh hưởng đếnbất cứ ai và nólàmột trongnhững bệnhphổ biến nhất, thườngcùng tồn tại vớicácbệnhnghiêm trọng khác. Theo TổchứcY tế Thế giới, các rối loạn trầm cảmđơn cựcđã được xếp thứ ba trong số các nguyên nhân hàng đầu về gánh nặngbệnh tật toàn cầutrong năm 2004vàsẽ dịch chuyển lên vị trí thứ nhất vào năm 2030.

Chương trình tuyên truyền về chủ đề năm 2012- BỆNH TRẦM CẢM- dự kiến sẽ cung cấp thông tin về bệnh trầm cảm là bệnh có thể điều trị được và phát đi rộng rãi thông điệp rằng, sự phục hồi là có thể và đạt được kết quả. Thông tin này sẽ hữu ích cả với các nước phát triển và các nước có thu nhập thấp và trung bình. Trong số các nước phát triển, sự suy thoái kinh tế hiện nay dẫn đến thất nghiệp gia tăng, các khoản nợ nần tăng lên và sự thiếu an toàn, bấp bênh trong cuộc sống tăng lên cũng dẫn đến gia tăng bệnh trầm cảm trong dân chúng. Đối với các nước thu nhập thấp và trung bình, giáo dục về sức khỏe tâm thần cho người dân thường chưa đầy đủ do các nguồn lực có hạn. Các tài liệu của WFMH sẽ giúp tăng cường sức khỏe tâm thần tại các nước này.

Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới 2012nhằmmụcđíchkhuyến khíchcác Chính phủ và cộng đồng dân cư trên khắp thế giớihiểu rõ trầm cảmlàmột căn bệnhphổ biến có ảnhhưởngđếncác cá nhân,gia đìnhvà những người xung quanh họ, vànhận rõ rằng,đây là căn bệnh có thể điều trị được. Người dân cần được cảnh báo, nhận biết về các dấu hiệusớm củarối loạn trầm cảm, nó có thể ảnh hưởng đếnbấtcứai,từnhững người trẻtuổiđến những người cao tuổi. Theo ước tính, hiện naycó350triệu người trên toàn cầu bị ảnh hưởngbởibệnh trầm cảmvà con số đáng báo động này là hồi chuông cảnh báo chúng tađể giải quyếtcăn bệnh không lây này trên toàn cầu.

Chủ đề Ngày Sức khỏe Tâm thần Thếgiới năm nay vẫn coi truyền thông là phương tiện quan trọng để thúc đẩycác hoạt động nhằm đạt được các mục tiêu về sức khỏe tâm thầntrên toàn thế giớivà nhấn mạnh đến việc tiếp tục tăng cường chăm sóc sức khỏe tâm thần./.