Trên 50 nghìn bệnh nhân phải nhập viện vì sốt xuất huyết (SXH), đã có 15 trường hợp tử vong. SXH đang bùng phát mạnh trên cả nước và có nhiều biến chứng do SXH rất nguy hiểm.

Sốt xuất huyết bùng phát

Dịch sốt xuất huyết hiện đang bùng phát trên cả nước với trên 50 nghìn trường hợp. Đặc biệt, số ca mắc của miền Bắc năm nay tăng nhanh, diễn biến bất thường do khí hậu thay đổi, mưa nhiều. Sau mưa, những nơi nước đọng là ổ muỗi gây bệnh sốt xuất huyết đẻ trứng, bọ gậy nở ra càng nhiều. Tại Hà Nội, trong tuần qua đã ghi nhận thêm gần 1.200 ca bệnh mắc sốt xuất huyết.

PGS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện (BV) Nhiệt đới Trung ương cho biết, trong hai tuần trở lại đây, số bệnh nhân SXH tăng nhanh, với hơn 200 bệnh nhân khám mỗi ngày, tỉ lệ nhập viện 10 – 20%. So với cùng kỳ năm ngoái số bệnh nhân sốt xuất huyết tăng bốn lần và nhiều ca diễn biến nặng.

TS Kính cũng cho biết, đến thời điểm này đã có 15 ca tử vong vì sốt xuất huyết trên cả nước. Ca tử vong thứ 15 vì sốt xuất huyết là trường hợp bị xuất huyết não tại BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư. Đây là bệnh nhân nam giới, 51 tuổi ở phường Vạn Phúc, Cống Vị, Ba Đình. Trước đó tại một BV, bệnh nhân được chẩn đoán SXH, chụp CT não phát hiện xuất huyết não được chuyển sang BV Nhiệt đới sáng sớm ngày 12-7. Đến rạng sáng ngày 14-7 bệnh nhân tử vong vì xuất huyết não quá nặng, ngoài tầm kiểm soát.

Tại Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai, số lượng bệnh nhân điều trị nội trú tăng đột biến, lên 199 bệnh nhân SXH (tính từ đầu năm 2017 đến 19-7). Trung bình từ tháng 1-2017 đến 4-2017, mỗi tháng có 10 bệnh nhân SXH nhập viện, nhưng từ tháng 5 trở đi, số lượng bệnh nhân mắc SXH tăng lên đột biến.

Số lượng người bệnh đến khám bị SXH Dengue cũng tăng lên rõ rệt. Hiện nay, tại phòng khám và tư vấn các bệnh truyền nhiễm của Khoa trung bình mỗi ngày có 20-25 trường hợp đến khám vì sốt Dengue. Tại phòng khám chuyên khoa truyền nhiễm ở Khoa khám bệnh (BV Bạch Mai), mỗi ngày tiếp nhận 25-30 ca khám vì sốt Dengue.

Theo TS.BS Đỗ Duy Cường – Trưởng Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai, hiện nay SXH diễn biến phức tạp và tốc độ lây lan nhanh. Nhiều bệnh nhi, kể cả người già trên 85 tuổi, các bà bầu đều nhập viện với số lượng lớn. Có gia đình có 3, 4 người cùng nhập viện vì SXH. Hiện nay, Khoa Truyền nhiễm đang tập trung 2/3 số giường bệnh của khoa dành cho bệnh nhân mắc SXH nhưng các bệnh nhân vẫn phải nằm ghép ba bệnh nhân/giường.

Đáng lo ngại theo như thông tin của PGS.TS Nguyễn Văn Kinh là ở mùa dịch năm nay tử vong vì sốt xuất huyết do biến chứng xuất huyết nội tạng, xuất huyết não là một vấn đề rất lớn và bất thường. Mọi năm, chỉ 1 – 2 ca tử vong liên quan đến xuất huyết não, thì năm nay đã có năm bệnh nhân tử vong do biến chứng này. Tại khoa Cấp cứu của BV Nhiệt đới T.Ư, mỗi ngày có 4 – 5 ca sốt xuất huyết có dấu hiệu đe dọa sốc, chảy máu được chuyển xuống cấp cứu, khi thoát nguy hiểm lại chuyển về các khoa.

Những lưu ý trong chẩn đoán, điều trị SXH

TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo, có nhiều sai lầm trong điều trị SXH. Đầu tiên là sai lầm trong chẩn đoán, dẫn tới nhiều người mắc SXH bị chẩn đoán nhầm với cúm thông thường qua các triệu chứng như sốt, ho, viêm phế quản, phổi, viêm họng… Sai lầm trong điều trị là nhiều bác sĩ không chuyên khoa có thể cho uống hạ sốt, dùng kháng sinh dòng corticoid khiến cho người bệnh dễ bị xuất huyết. Có nhiều người SXH không có biểu hiện điển hình nên khó phát hiện, nhất là đi khám tại những nơi không chuyên khoa.

TS Cường cũng nhận định, nếu chẩn đoán đúng nhưng bác sĩ điều trị sai cũng dẫn tới biến chứng nặng. Ví dụ, dùng kháng sinh sẽ không làm bệnh nhân nặng lên, nhưng sẽ dẫn đến việc xử trí theo hướng nhiễm trùng làm bệnh nhân nặng lên, làm tăng nguy cơ xuất huyết. Ngay cả việc truyền đạm, truyền dịch hay truyền tiểu cầu nếu không theo phác đồ điều trị mà Bộ Y tế đã ban hành cũng sẽ làm sai lệch hướng điều trị.

Bộ Y tế vừa có công văn khẩn đề nghị các cơ sở y tế theo dõi khám, chữa bệnh SXH theo đúng phác đồ, không tự ý điều trị. Những trường hợp nặng, cần phải đưa lên tuyến trên và phải có hội chẩn. Theo đó, các bác sĩ không phải chuyên khoa cần phải nắm vững phác đồ chẩn đoán, điều trị của Bộ Y tế để điều trị cho phù hợp.

Để tránh cho bệnh nhân đang sốt đến khám SXH phải chờ đợi vì quá tải bệnh nhân, BV Nhiệt đới T.Ư đã phải mở thêm ba phòng khám chuyên về SXH. Bệnh viện đã dành trọn tầng 5 là Khoa vi rút cho bệnh nhân sốt xuất huyết mà vẫn không đủ giường nên đã phải lấy một nửa số giường khoa Viêm gan, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp dành cho bệnh nhân SXH nhưng vẫn quá tải, phải luân chuyển bệnh nhân liên tục.

Giám đốc BV Nhiệt đới T.Ư cho biết thêm, để giải tỏa bệnh nhân, theo đó những bệnh nhân ổn định qua giai đoạn nguy hiểm sẽ được chuyển xuống tuyến dưới; bệnh nhân phải nhập viện sẽ được chuyển sang cơ sở 2 BV Nhiệt đới tại Kim Chung (Đông Anh). Trung bình mỗi ngày ba xe cấp cứu của BV vận chuyển hết công suất để luân chuyển khoảng 30-40 bệnh nhân sang cơ sở 2 tại xã Kim Chung- Đông Anh.

TS Cường nhận định, năm 2015 có 1.000 bệnh nhân SXH và có nhiều bà bầu được xử trí kịp thời, không ảnh hưởng tới sức khỏe của sản phụ. Vì thế, Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai cũng đang rất chủ động trong công tác phòng chống dịch SXH. Hiện nay, Bệnh viện Bạch Mai đã tăng cường nhân lực, cơ sở vật chất, bổ sung thuốc men, dịch truyền để sẵn sàng đối phó với dịch SXH. Đồng thời giải quyết ra viện sớm cho các trường hợp bệnh nhẹ khác để ứng phó với bệnh SXH.

SXH có triệu chứng chính là sốt cấp tính và kèm theo xuất huyết. Bệnh nhân sốt kéo dài từ 2 - 5 ngày với biểu hiện sốt cao, nhức đầu, đau nhức hố mắt, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn… Từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7, bệnh chuyển nặng, xuất huyết nhiều có thể gây chảy máu cam, rong kinh, rong huyết, nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen. Đây là tình trạng bệnh hết sức nặng nề. Đặc biệt là đối với bệnh nhân cao tuổi, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, tiểu đường, bệnh phổi mạn tĩnh… thì rất dễ trở nặng.

TS Cường cho biết, SXH chưa có vắc xin phòng bệnh, nên người dân cần phải nắm được những triệu chứng cơ bản của SXH để có hướng điều trị kịp thời. Hiện nay, có thể phát hiện sớm mắc SXH hay không bằng test nhanh trong vòng 30 phút. Các cơ sở y tế tuyến quận, huyện đã có test nhanh này nên người dân hoàn toàn yên tâm khám, điều trị tại các cơ sở y tế tuyến dưới.

Tác giả: Nhân dân