Trước tình hình dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (2019 – nCoV) đang diễn biến ngày càng phức tạp có nguy cơ lay lan trên diện rộng. Để phòng chống dịch bệnh này, Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy, Khoa Truyền nhiễm Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cung cấp một số thông tin về bệnh này và hướng dẫn cách đeo khẩu trang đúng cách.

     

      PV. Thưa bác sĩ, xin bác sĩ cho biết bệnh viêm phổi cấp do virut Coronavirus 2019 là gì?

      Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy:

Virus corona (CoV) là một họ virus lớn gây bệnh từ cảm lạnh thông thường đến nặng, đe doạ tính mạng của người bệnh như Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV) năm 2002 và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) năm 2012.

Tuy nhiên từ tháng 12/2019, một chủng virus corona mới (nCoV) ký hiệu bởi WHO là 2019-nCoV gây viêm phổi tại tỉnh Vũ Hán (Trung Quốc) đã được xác định và có nguy cơ lan rộng. Hiện bệnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh.

            PV. Thưa bác sĩ, cơ chế của 2019-nCoV lây lan như thế nào?

            Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy:

Virus corona (nCoV) không lây truyền qua đường không khílây qua đường giọt bắn hoặc tiếp xúc, tức tay chúng ta chạm phải đồ vật nước miếng người bệnh văng ra, rồi vô tình đưa vào miệng, hoặc bị bệnh nhân ho trúng mắt có thể lây nhiễm.

Giọt nước bọt mang virus corona có kích thước khá lớn do đó bất kỳ khẩu trang thông thường nào (không chỉ N95) đều có thể lọc được.

Tuy nhiên, khi người bị nhiễm bệnh hắt hơi ra môi trường, giọt nước bọt chứa virus có thể bắn xa 2m và lơ lửng trong không khí trước khi rơi xuống mặt đất.

Khi người bệnh ho hoặc bắn nước bọt, dịch mũi ra ngoài, người tiếp xúc trực tiếp có thể bị dính một phần nCoV và mang theo lên miệng, mũi của mình rồi dẫn đến lây nhiễm.

Một phần nCoV trong các giọt bắn cũng sẽ lưu lại trên bề mặt xung quanh như mặt bàn, ghế, tài liệu, đồ dùng, tay nắm cửa, cốc chén và người tiếp xúc với những bề mặt trên rồi đưa tay lên mũi, miệng khiến virus đi vào đường hầu họng, hô hấp cũng có thể nhiễm bệnh.

Đối với trường hợp giọt bắn trực tiếp từ người bệnh sang người tiếp xúc, khả năng lây lan phụ thuộc vào việc giọt bắn đi tới đâu.

Theo các chuyên gia y tê khoảng cách khiến giọt bắn trực tiếp ảnh hưởng đến người lành là khoảng 2m. Trên 2m hoàn toàn có thể tránh bị ảnh hưởng.

Đối với lo ngại về việc nCoV có thể lây qua mắt, theo các chuyên gia y tế, nếu trong vòng 2m, người nhiễm virus ho trúng vào mắt, virus tiếp xúc giác mạc, vẫn có thể lây nhiễm.

Còn nếu khoảng cách trên 2m, khả năng rất thấp. Tuy nhiên với loại nCoV, đến nay chưa có bằng chứng cho con đường lây truyền này.

Tương tự với việc ăn uống, khả năng lây nhiễm nCoV khi ăn các thức ăn sống, các động vật hoang dã là hoàn toàn có thể. Ngoài ra, nếu ăn ở hàng quán trong trường hợp có người bệnh gần đó ho, thở, có giọt bắn ra bên ngoài, bắn vào các vật dụng ăn uống, người lành tiếp xúc vào cũng có khả năng lây nhiễm bệnh.

            PV. Thưa bác sĩ, nCoV – 2019 tồn tại trong môi trường như thế nào?

            Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy:

Đặc tính rõ nét của virus nCoV cho đến nay chưa có thông tin chính thức là ở nhiệt độ nào thì nó bị tiêu diệt. Đây là một chủng trong dòng họ virus corona, do đó có đặc tính chung của dòng này. Đó là phát triển ở nơi có nhiệt độ thấp và ẩm, thường dưới 25 độ C, chung cho cả dòng virus corona.

Sau khi ra khỏi vùng hầu họng của người mang bệnh, con virus có thể sống trong giọt bắn của người bệnh, nếu nhiệt độ thấp, sức sống của nó rất lâu đến vài giờ.

Nhưng trong môi trường vừa có nắng, vừa nhiệt độ cao, chỉ trong 3-5 phút nó có thể bị tiêu diệt, giúp khả năng lây nhiễm giảm đi nhiều.

Theo các bác sỹ Hoa Kỳ, khi rơi xuống bề mặt kim loại, virus sẽ sống ít nhất khoảng 12 giờ. Vì vậy, hãy luôn nhớ, nếu bạn tiếp xúc với bất kỳ bề mặt kim loại nào, hãy rửa tay bằng xà phòng thật kỹ.

Virus có thể vẫn hoạt động trên vải trong 6-12 giờ. Bột giặt thông thường cũng có thể diệt được virus. Đối với quần áo mùa Đông không cần/không giặt được hàng ngày, bạn có thể phơi chúng dưới ánh nắng mặt trời để diệt virus.

            PV. Thưa bác sĩ, Các triệu chứng viêm phổi do corona virus gây ra là như thế nào ?

            Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy:

1. Đầu tiên virus sẽ gây viêm đường hô hấp trên, điển hình là viêm họng, vì vậy cổ họng sẽ có cảm giác đau, khô rát kéo dài từ 3 đến 4 ngày.

2. Sau đó, virus sẽ hòa lẫn vào dịch mũi và nhỏ giọt vào khí quản, xâm nhập vào phổi, gây viêm phổi. Quá trình này sẽ mất 5 đến 6 ngày.

3. Khi bị viêm phổi, các triệu chứng điển hình xuất hiện là sốt cao kèm khó thở. Lúc này, cảm giác nghẹt mũi của bạn sẽ không giống cảm cúm hay các triệu chứng viêm mũi dị ứng thông thường, bạn sẽ có cảm giác như bị nghẹt, bị chìm trong nước. Nếu xuất hiện những triệu chứng trên, hãy ngay lập tức đi khám tại các cơ sở y tế.

Thời gian ủ bệnh biến thiên từ 1-14 ngày. Ngoài ra, 14 ngày là giới hạn cuối cùng để xác định có bị lây bệnh hay không.\.

        PV. Để bảo vệ bản thân và cộng đồng trước dịch bệnh nCoV người dân cẩn phải làm gì? Thưa bác sĩ?

            Bác sĩ Đỗ Thị Thanh Thủy:

Để chủ động phòng chống bệnh viêm phổi cấp do chủng vi rút mới coronavirus, Bộ Y tế khuyến cáo người dân và cộng đồng thực hiện tốt các biện pháp sau:

-  Hình thức lây nhiễm virus corona phổ biến nhất là do chạm, tiếp xúc những thứ ở nơi công cộng, vì vậy hãy rửa tay thường xuyên với sã phòng hoặc nước sát khuẩn

- Ngoài việc rửa tay thường xuyên, hãy súc miệng, súc họng bằng nước súc miệng có tính sát khuẩn để loại bỏ hoặc giảm thiểu virus khi chúng vẫn còn trong cổ họng (trước khi xâm nhập xuống phổi).

- Tránh đến nơi đông người, để giảm rủi ro phát tán, đặc biệt lưu ý khi tiếp xúc thành viên gia đình.

-  Đeo khẩu trang thường xuyên để hạn chế nhiễm bệnh và tránh làm văng giọt bắn, chất thải qua đường hô hấp có thể đem theo lượng virus lớn ra bên ngoài. Khẩu trang phải che kín cả mũi lẫn miệng; khi tháo khẩu trang, chỉ cầm vào dây đeo qua tai để tháo. Tránh chạm tay vào bề mặt khẩu trang khi đang đeo...sẽ vô tình làm cho bàn tay lây nhiễm virus và các tác nhân gây bệnh khác, sau đó truyền bệnh lại cho chính mình và những người xung quanh.

- Những người trở về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hoặc có tiếp xúc gần với người mắc bệnh viêm phổi tại thành phố Vũ Hán trong vòng 14 ngày nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời. /.

 

Trân trọng cảm ơn bác sĩ!

 

Tác giả: Thu Trang