NGÀNH Y TẾ VỚI NHIỆM VỤ TRIỂN KHAI, THỰC HIỆN: Luật Sửa đổi, Bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế

So với Luật BHYT hiện hành (năm 2008), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT có nhiều điểm quan trọng mang tính đột phá mạnh mẽ, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành, nhiều quy định đã được thay đổi theo chiều hướng tạo thuận lợi và thu hút người dân tham gia BHYT, tạo cơ chế pháp lý bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT và tính bền vững của quỹ BHYT để thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân, cụ thể như sau:

Một là, quy định bắt buộc tham gia BHYT: Đây là một trong những giải pháp đột phá hết sức quan trọng thể hiện quyết tâm chính trị nhằm thúc đẩy thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân theo tinh thần của Hiến pháp 2013 và Nghị quyết 21 của Bộ Chính trị. Nhà nước sử dụng cơ chế hỗ trợ ngân sách trực tiếp cho một bộ phận người dân tham gia BHYT, cũng như cơ chế chính sách về giá dịch vụ y tế để thúc đẩy toàn dân tham gia BHYT.

Hai là, khuyến khích tham gia BHYT theo hộ gia đình với cơ chế giảm dần mức đóng từ thành viên thứ hai trở đi, đến từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. Quy định này sẽ khắc phục tình trạng cấp trùng thẻ BHYT, hạn chế tình trạng chỉ có người ốm mới tham gia BHYT, bảo đảm sự chia sẻ ngay trong hộ gia đình.

Ba là, quan tâm nhiều đến quyền lợi của người tham gia BHYT: Mở rộng phạm vi quyền lợi BHYT và mức hưởng bảo hiểm y tế nhằm giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế đối với một số đối tượng chính sách: Bỏ quy định cùng chi trả 5% đối với người nghèo, bảo trợ xã hội, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Bỏ quy định cùng chi trả 20% đối với thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sỹ, người có công nuôi dưỡng liệt sỹ; giảm mức cùng chi trả từ 20% xuống còn 5% với thân nhân khác của người có công và người thuộc hộ gia đình cận nghèo; Quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh khi người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở; Bổ sung quyền lợi của trẻ em dưới 6 tuổi, thanh toán trong các trường hợp tự tử, tự gây thương tích, tai nạn giao thông và bệnh nghề nghiệp.

Bốn là, mở thông tuyến KCB BHYT để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người tham gia BHYT trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế: Từ ngày 01/01/2016 sẽ mở thông tuyến KCB BHYT giữa tuyến xã và tuyến huyện trên cùng địa bàn tỉnh. Mở thông tuyến KCB BHYT đến tuyến tỉnh và tuyến trung ương khi điều trị nội trú trong phạm vi cả nước đối với người thuộc hộ gia đình nghèo và người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại các xã đảo, huyện đảo.

Năm là, quy định cụ thể việc quản lý và sử dụng quỹ BHYT.

Trong giai đoạn hiện nay, do chưa có sự đồng đều về tỷ lệ tham gia BHYT và dịch vụ khám chữa bệnh giữa các tỉnh, Luật quy định các địa phương có kết dư quỹ BHYT được sử dụng 20% để hỗ trợ hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, nâng cao chất lượng KCB BHYT. Từ ngày 01/01/2021, khi tỷ lệ tham gia BHYT của các địa phương đã ở mức cao, chất lượng dịch vụ y tế đã khá đồng đều, không còn sự khác biệt nhiều về kết dư hay bội chi quỹ BHYT giữa các tỉnh sẽ thực hiện quản lý quỹ BHYT theo hướng quản lý tập trung hoàn toàn, thống nhất và điều tiết chung trong phạm vi cả nước đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu chia sẻ rủi ro giữa các đối tượng.

Ngoài những điểm mới quan trọng như trên, Luật bổ sung đối tượng thuộc lực lượng quân đội và công an tham gia BHYT,... quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong tổ chức thực hiện chính sách, đặc biệt là: (1) Trách nhiệm của Bộ Y tế trong việc quy định thống nhất giá dịch vụ KCB BHYT giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc, quy định Gói dịch vụ y tế cơ bản do bảo hiểm y tế chi trả, ban hành danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc, hóa chất, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật y tế thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT. (2) Trách nhiệm Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc lập danh sách để cấp thẻ BHYT cho các đối tượng...

Trong thời gian tới, để Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế đi vào cuộc sống và triển khai thực hiện có hiệu quả, ngành y tế xác định một số nhiệm vụ trọng tâm như sau: 1) Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về BHYT, xây dựng Nghị định, các Thông tư hướng dẫn thực hiện BHYT; Phối hợp triển khai thực hiện Nghị quyết số 68 của Quốc hội kỳ họp thứ 6 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật BHYT, tiến tới BHYT toàn dân; 2) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền; gắn trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, đặc biệt là vai trò của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc tuyên truyền, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện Luật; thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế giai đoạn 2012-2020”; Đề án “Thực hiện lộ trình tiến tới BHYT toàn dân giai đoạn 2012-2015 và 2020”... Tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền cả về nội dung, đối tượng và hình thức tuyên truyền, nhất là những nội dung mới của Luật; về quyền lợi và nghĩa vụ của người dân trong việc tham gia bảo hiểm y tế để người dân hiểu và đồng thuận thực hiện; 3) Triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT, cải cách thủ tục hành chính, cải tiến quy trình thanh toán khám chữa bệnh BHYT, giảm thời gian chờ đợi, giảm phiền hà, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.      Phát huy hiệu quả đường dây nóng, thực hiện tốt Quy tắc ứng xử của công chức, viên chức, người lao động làm việc tại các cơ sở y tế theo Thông tư 07 của Bộ Y tế; 4) Tiếp tục triển khai lộ trình tính đúng, tính đủ giá Dịch vụ y tế, giảm chi tiền túi của người bệnh. Xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản và nghiên cứu, lựa chọn các phương thức thanh toán BHYT phù hợp; 5) Tăng cường sự phối hợp liên ngành, nâng cao năng lực hệ thống quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế. Phối hợp triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khám chữa bệnh và BHYT để tăng cường công tác quản lý và kiểm soát chi phí. Triển khai mạnh mẽ các giải pháp để mở rộng đối tượng, tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, tập trung quyết liệt vào các tỉnh có tỷ lệ tham gia BHYT thấp và lao động trong các khối doanh nghiệp; 6) Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về BHYT, tập trung thực hiện quy chế chuyên môn, đấu thầu, cung ứng, quản lý và sử dụng thuốc, hóa chất, vật tư y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh. Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 06/CT-BYT ngày 13/6/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra phòng chống hành vi gian lận, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh. Xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định tại Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế và các quy định khác của pháp luật.

Tống Thị Song Hương - Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế