Thời gian qua, Chương trình chăm sóc sức khoẻ Tâm thần cộng đồng (CSSKTTCĐ) đã có tác dụng thiết thực và hiệu quả, thu hút được sự quan tâm, đầu tư và chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền các địa phương và sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân. Mục tiêu của chương trình được đặt ra là nhằm phát hiện, quản lý và điều tra các bệnh nhân tâm thần tại cộng đồng, làm giảm tỷ lệ tái phát và tỷ lệ mạn tính, giảm các hành vi gây nguy hại cho xã hội.
Xem hình
Lớp tập huấn chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng

Trong thời gian 6 tháng đầu năm 2012, Bệnh viện Tâm thần tỉnh đã tổ chức 23 lớp tập huấn về Chương trình CSSKTTCĐ cho các 2.500 học viên là cán bộ chủ chốt của địa phương, cán bộ Trạm y tế, nhân viên y tế thôn bản và thân nhân người mắc bệnh tâm thần trên địa bàn tại các xã/thị trấn trọng điểm của 8 huyện thị trong toàn tỉnh. Những nội dung chủ yếu được đề cập đến là tập trung vào kiến thức chuyên khoa cho cán bộ trạm y tế, cộng tác viên, chú trọng công tác quản lý theo dõi và điều trị phục hồi chức năng tâm lí xã hội cho bệnh nhân tâm thần phân liệt tại cộng đồng. Lập bệnh án quản lý và điều trị lâu dài tại trạm y tế xã phường. Hướng dẫn cho cán bộ trạm y tế xã, phường, cộng tác viên y tế, gia đình bệnh nhân biết cách chăm sóc và quản lý bệnh nhân lâu dài tại nhà. Bên cạnh đó cũng khắc phục các thành kiến và suy nghĩ sai lầm như mặc cảm, giấu bệnh, bỏ rơi bệnh nhân, cúng bái… của những người có người thân trong gia đình bị bệnh tâm thần. Chính vì vậy tại các xã, phường được triển khai chương trình, nhân dân, chính quyền và các đoàn thể đã nâng cao được nhận thức về sức khoẻ tâm thần, bệnh nhân tâm thần được chăm sóc, do đó tỷ lệ tái phát hàng năm đều giảm, tỷ lệ bệnh nhân uống thuốc đều đặn, đầy đủ đạt 95%; số bệnh nhân ổn định bệnh, sống hòa nhập với gia đình và cộng đồng, tự lao động, làm kinh tế cho bản thân và gia đình đạt trên 70% và tăng lên từng năm. Ông Trịnh QuangTrữ (Phố Tân Tiến - Thị trấn Nho Quan) là 1 trong số bệnh nhân mắc bệnh tâm thần đã nhiều năm nay nhưng nhờ có chương trình CSSKTTCĐ mà bệnh tình của ông tương đối ổn định. Ông tâm sự: "Trước đây khi bệnh nặng gia đình thường xuyên phải đưa đến bệnh viện để điều trị nhưng nhờ có chương trình CSSKTTCĐ mà bản thân tôi và gia đình cũng đỡ vất vả. Tôi được chăm sóc và điều trị ngay tại nhà vừa tiết kiệm được thời gian và giảm chi phí đi lại cho gia đình".

Hiện toàn tỉnh có 4.648 người bệnh tâm thần bao gồm bệnh tâm thần phân liệt, loạn thần nặng và động kinh. 100% đối tượng này đều đươc quả lí và điều trị tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh và cộng đồng. Chính vì vậy thời gian qua chương trình CSSKTTCĐ đẫ tập trung đẩy mạnh chăm sóc sức khoẻ tâm thần dựa vào cộng đồng theo hình thức lồng ghép vào hoạt động của các trạm y tế xã, phường, thông qua các hoạt động: Tuyên truyền đến cộng đồng và gia đình bệnh nhân tâm thần bằng nhiều hình thức như: phát thanh trên đài truyền thanh địa phương, sách nhỏ, tờ gấp, tờ rơi, áp phích… Chỉ định điều trị thuốc chuyên khoa, cấp phát thuốc đủ, đều và hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn hợp lý tại các trạm y tế xã, phường và gia đình bệnh nhân nhằm chữa ổn định cho người bệnh, giảm các hành vi gây hại, gây rối và tỷ lệ mãn tính.

Để chăm sóc sức khoẻ tâm thần ngày càng tốt hơn, thời gian tới ngành Y tế sẽ tiếp tục tăng cường ưu tiên công tác truyền thông giáo dục về sức khoẻ tâm thần trên các phương tiện thông tin đại chúng. Điều tra, phát hiện bệnh nhân tâm thần phân liệt trong cộng đồng, đưa vào quản lý và điều trị ngoại trú. Thường xuyên tập huấn các kiến thức cơ bản về bệnh tâm thần cho các bác sỹ làm công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu giúp phát hiện sớm các rối loạn tâm thần trong nhân dân để đưa vào quản lí và điều trị kịp thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phục hồi chức năng tâm lý xã hội cho bệnh nhân tâm thần phân liệt, giúp bệnh nhân tâm thần sớm hoà nhập với cộng đồng.

Tác giả: Kim Thoa