Lác mắt, hay dân gian thường gọi là “mắt lé”, là tình trạng hai mắt không nhìn cùng một hướng. Một mắt nhìn thẳng vào đối tượng, trong khi mắt còn lại có thể lệch vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ, mà còn có thể ảnh hưởng nặng nề đến thị lực và tâm lý nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Lác mắt có nhiều nguyên nhân: bẩm sinh, tật khúc xạ chưa được điều chỉnh, rối loạn cơ vận nhãn, hoặc bệnh lý thần kinh - chấn thương sọ não.

Trẻ mắc bệnh thường có biểu hiện mắt lệch rõ rệt, hay nghiêng đầu để nhìn, dễ mỏi mắt, giảm khả năng tập trung. Một số trẻ còn có hiện tượng nhược thị - mắt lác dần mất khả năng nhìn do không được sử dụng đúng cách.

Ở người lớn, lác mới xuất hiện có thể gây song thị (nhìn đôi), làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng công việc.

Khi nào cần phẫu thuật?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia nhãn khoa, thời điểm can thiệp sớm -trước 6 tuổi là quan trọng nhất, vì đây là giai đoạn thị giác của trẻ đang hoàn thiện. Trẻ có thể được phẫu thuật từ 18 tháng tuổi nếu các biện pháp khác như đeo kính, luyện tập vận nhãn không mang lại hiệu quả.

Trong nhiều trường hợp, đặc biệt với lác ra ngoài (exotropia), có thể trì hoãn đến 4 - 5 tuổi. Tuy nhiên, nếu chậm trễ sau 7 tuổi, khả năng phục hồi thị lực hai mắt giảm rõ rệt, dù phẫu thuật vẫn có thể cải thiện tính thẩm mỹ.

Điều trị và chăm sóc

Không phải mọi ca lác đều phải mổ. Một số trẻ chỉ cần đeo kính điều chỉnh khúc xạ, bịt mắt luân phiên để tránh nhược thị, hoặc tập luyện cơ mắt. Khi phẫu thuật là cần thiết, bác sĩ sẽ điều chỉnh cơ vận nhãn để đưa mắt về vị trí cân bằng.

Sau phẫu thuật, trẻ cần được theo dõi, nhỏ thuốc theo chỉ định, hạn chế dùng mắt quá sức và tái khám định kỳ. Tỉ lệ thành công của phẫu thuật hiện đạt tới 80 - 90%.

Lời kết

Lác mắt có thể gây tổn hại lâu dài đến thị lực và tâm lý nếu bị xem nhẹ. Việc phát hiện sớm, can thiệp đúng thời điểm và phối hợp nhiều phương pháp điều trị sẽ giúp trẻ không chỉ có đôi mắt thẳng đẹp mà còn có thị lực khỏe mạnh, phát triển toàn diện.