Với sự phát triển của công nghệ thông tin và thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, ngày càng nhiều trẻ em và thanh thiếu niên gặp phải các vấn đề về thị lực như cận thị, viễn thị, loạn thị. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả học tập mà còn gây ra những hệ lụy lâu dài cho sức khỏe.
Tật khúc xạ học đường là gì?
Tật khúc xạ là hiện tượng rối loạn mắt phổ biến, xảy ra khi mắt không thể nhìn thấy rõ ràng hình ảnh, sự vật xung quanh và là một trong những nguyên nhân chính gây suy giảm thị lực. Các loại tật khúc xạ học đường phổ biến là cận thị, viễn thị và loạn thị. Theo thông tin từ Bộ Y tế bệnh hay xuất hiện ở lứa tuổi đi học, trong đó có 80% cận thị, nhiều nhất từ 11 đến 15 tuổi với tỷ lệ 15-20% ở nông thôn và 30-40% ở thành thị. Tật khúc xạ học đường có xu hướng phát triển tăng dần cho đến năm 18 – 20 tuổi thì dừng lại. Xuất hiện càng sớm và càng nặng thì độ mắt tăng càng nhiều.
Nguyên nhân gây ra tật khúc xạ học đường
- Bẩm sinh, di truyền: Một số trẻ sơ sinh đã có tật khúc xạ do các bất thường trong cấu trúc mắt, chẳng hạn như trục nhãn cầu dài hơn hoặc mắt to hơn,…
- Thói quen sinh hoạt không hợp lý: Hầu hết các trường hợp tật khúc xạ đều liên quan đến các thói quen xấu như ngồi sai tư thế, đọc sách trong điều kiện thiếu sáng, và lạm dụng các thiết bị điện tử.
- Các nguyên nhân khác: Chấn thương mắt, tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mạnh (như ánh nắng mặt trời hoặc tia lửa hàn), vệ sinh mắt không đúng cách cũng có thể góp phần gây ra tật khúc xạ.
Các phương pháp phòng ngừa
- Bảo vệ mắt, vệ sinh mắt hàng ngày;
- Cho trẻ ngồi học đúng tư thế, khoảng cách từ mắt đến sách vở là 35-40 cm.
- Cột sống luôn ở tư thế thẳng đứng và vuông góc với mặt ghế ngồi, hai chân thoải mái, hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định. Phòng học đủ ánh sáng, bàn ghế đúng tiêu chuẩn theo từng cấp học, đèn để phía đối diện với tay cầm bút. Không nên cho trẻ đọc sách, xem tivi, chơi điện tử quá 45 phút liên tục.
- Đo, khám khúc xạ tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa mắt uy tín. Đeo kính đúng độ và thường xuyên cho các trẻ đã có tật khúc xạ.
- Tái khám định kì khúc xạ 6 tháng/lần.
- Tuân thủ đầy đủ chế độ giải lao, vui chơi và dinh dưỡng hợp lý. Chế độ ăn uống đa dạng, đầy đủ, đặc biệt là các loại củ quả có màu vàng, đỏ hay rau quả màu xanh đậm, trứng, sữa,…. Ngủ đủ 8 tiếng một ngày.
Hướng điều trị tật khúc xạ
- Đeo kính mắt là phương pháp phổ biến nhất để điều chỉnh tật khúc xạ nhờ tính tiện lợi, chi phí hợp lý và dễ thay đổi khi cần. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có những hạn chế như dễ quên mang theo và dễ bị hư hỏng. Người dùng cần kiểm tra độ kính 6 tháng một lần để đảm bảo hiệu quả.
- Kính áp tròng là lựa chọn phù hợp cho thanh thiếu niên và người lớn. Ưu điểm của phương pháp này là thiết kế nhỏ gọn và khó nhận biết từ bên ngoài. Tuy nhiên, việc sử dụng kính áp tròng đòi hỏi người dùng phải thực hiện vệ sinh, tháo lắp hàng ngày và thao tác cẩn thận để tránh trầy xước giác mạc hay nhiễm trùng. Ngoài ra, một số người có thể bị dị ứng với kính áp tròng.
- Phẫu thuật khúc xạ: Phẫu thuật Lasik là phương pháp điều trị tật khúc xạ bằng tia laser, với thời gian thực hiện dưới 30 phút cho mỗi ca. Đây là phương pháp phổ biến nhất hiện nay với hơn 40 triệu ca phẫu thuật đã được thực hiện trên toàn thế giới. Bên cạnh phẫu thuật LASIK, phương pháp PRK (Photorefractive Keratectomy) cũng là một lựa chọn để cải thiện thị lực. PRK là một phẫu thuật laser khúc xạ ngoại trú, được sử dụng để điều trị cận thị, viễn thị và loạn thị. Tuy nhiên, phương pháp này không được khuyến cáo cho một số đối tượng nhất định, bao gồm người mắc bệnh tăng nhãn áp, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, người bị đục thủy tinh thể, người có sẹo trên mắt hoặc tiền sử chấn thương giác mạc./.
Minh Đức (t/h)
