Nhận thức về an toàn thực phẩm (ATTP) còn hạn chế

    Từ ý thức của chủ cơ sở kinh doanh, sản xuất thực phẩm

    Trong tháng hành động về an toàn thực phẩm năm 2019, sau khi kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh bán kẹo trên địa bàn tỉnh, Đoàn kiểm tra liên ngành an toàn thực phẩm số 1của tỉnh đã phát hiện một số sản phẩm hết hạn sử dụng, hàng không nhãn mác, nơi sản xuất vẫn được bày bán công khai.

    Cũng trong đợt kiểm tra một số cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn đã bộc lộ những sai phạm mà chủ yếu do ý thức trách nhiệm của chủ cơ sở như thiếu một số giấy tờ: Giấy khám sức khỏe; giấy chứng nhận tập huấn kiến thức ATTP đối với chủ cơ sở, nhân viên bán hàng; đăng ký kinh doanh; giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP đối với cơ sở; hóa đơn, hợp đồng mua bán nguyên liệu, phụ gia thực phẩm... Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hết hạn sử dụng... vẫn được bày bán công khai, đặc biệt là tại các xã vùng cao. Khi được hỏi về những quy định về Luật an toàn vệ sinh thực phẩm, các chủ đại lý kinh doanh đều trả lời đúng. Tuy nhiên việc thực hiện lại không đúng như quy định.

    Theo số liệu của Ban Chỉ đạo An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh, đến nay toàn tỉnh có khoảng trên 2 nghìn cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm; đã thành lập được hàng chục đoàn kiểm tra chuyên ngành, liên ngành từ tỉnh đến xã trong các dịp cao điểm. Thế nhưng, không ít chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm vẫn chưa ý thức được rằng, những vi phạm trong đảm bảo ATTP sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí có thể gây nguy hiểm tới tính mạng người tiêu dùng.

    Đến ý thức người tiêu dùng

    Tại các khu chợ tự phát, vấn đề vệ sinh thực phẩm không được các tiểu thương quan tâm. Hàng bán gia cầm, thịt, cá xen lẫn ngay trong khu vực bán rau, quả và đồ ăn chín; hoặc bày bán ngay trên những tấm nilon rải tạm trên nền đất... tuy vậy, khách hàng vẫn thản nhiên chọn mua. Khi hỏi  khách hàng Nguyễn Văn An ở phường Tân Thành, thành phố Ninh Bình về vấn đề ATTP, chúng tôi bất ngờ khi nhận được câu trả lời: tôi về rửa sạch làm chín là được, trong chợ hay ngoài chợ ở đâu chả thế! Mua ở đây rất nhanh, gọn và không tốn thời gian chờ đợi gửi xe…

     Còn trên các tuyến đường trên địa bàn thành phố có thể gặp không ít các quán ăn vỉa hè. Nhiều người vẫn thản nhiên ăn uống dù ngồi ngay sát đường đầy bụi, rác thải, ống cống. Vì là quán ăn vỉa hè nên việc sử dụng nước để rửa chén, bát, ly… không đảm bảo vệ sinh, dưới chân bàn, ghế, giấy ăn, rác vứt bừa bãi... Về chất lượng ATTP của các mặt hàng nói trên thì không ai dám đảm bảo.

    Có thể nhận thấy, chính sự dễ dãi về vấn đề ATTP của người tiêu dùng dường như  tạo đà  cho việc buôn bán, kinh doanh thiếu ý thức của những người bán hàng.

     Cần nâng cao nhận thức trong an toàn thực phẩm

    Đảm bảo ATTP chính là giải pháp nhằm nâng cao sức khỏe, phòng chống bệnh tật, góp phần làm giảm gánh nặng cho bệnh viện. Do đó, để làm tốt vấn đề này cần phải nâng cao nhận thức về ATTP, trong đó đề cao lương tâm và trách nhiệm của mỗi chủ cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm trong việc chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về đảm bảo ATTP. Thực tế cho thấy, qua kiểm tra, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh kém an toàn, khiến cho người dân không khỏi lo ngại. Bà Nguyễn Thị Hường - Chi cục Trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết: “ Thời gian qua, công tác đảm bảo ATTP luôn được sự quan tâm sát sao của các cấp chính quyền, ngành, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Công tác truyền thông được triển khai rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, bằng nhiều hình thức; tổ chức các lớp tập hấn cho các đối tượng là nhân viên y tế thôn bản, cán bộ y tế xã phường, chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm… Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực của các cấp, ngành, địa phương, công tác đảm bảo ATTP trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn như : số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lớn; lực lượng cán bộ chuyên trách ATTP các tuyến còn thiếu, chủ yếu là kiêm nhiệm nên năng lực hạn chế; một số địa phương chưa thật sự quan tâm tới vấn đề ATTP; một số người kinh doanh, tiêu dùng thiếu kiến thức về ATTP, dẫn đến còn sử dụng thực phẩm không bảo đảm an toàn...

    Bên cạnh đó, hiệu lực và hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước về ATTP còn nhiều hạn chế. Một bộ phận nhân dân chưa nhận thức hết mối nguy hại của thực phẩm bẩn, còn lạm dụng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc, không có trong danh mục quy định; sử dụng nước ô nhiễm để rửa rau, quả; lạm dụng chất cấm, kháng sinh trong chăn nuôi; sử dụng hàng hóa thực phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, nguy cơ ngộ độc cao. Vì vậy thời gian tới, để nâng cao nhận thức của người dân và nhà sản xuất kinh doanh trong vấn đề an toàn thực phẩm cần  tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của Ban chỉ đạo ATTP, tiếp tục có sự chỉ đạo sát sao hơn nữa trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, dịch vụ ăn uống và thức ăn đường phố, người sản xuất, kinh doanh thực phẩm và tại các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, các làng nghề; nâng cao nhận thức, kiến thức của người tiêu dùng trong công tác bảo đảm ATTP; tăng cường vai trò giám sát của các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội và người tiêu dùng đối với Luật Vệ sinh an toàn thực phẩm. UBND các cấp tập trung sự chỉ đạo và bố trí nguồn lực cho công tác ATTP; nâng cao hiệu quả sự phối hợp giữa chính quyền ở địa phương với các cơ quan chức năng và các đoàn thể chính trị xã hội trong đảm bảo ATTP; phát huy ý thức trách nhiệm với cộng đồng của cá nhân, tổ chức sản xuất kinh doanh, người tiêu dùng đối với công tác bảo đảm ATTP”.

   Có thể nói, đảm bảo ATTP là việc làm thường xuyên. Để đạt kết quả bền vững, cần sự vào cuộc quyết liệt, thường xuyên của các cấp chính quyền, ngành chức năng; tăng cường truyền thông để nâng cao ý thức của mỗi người dân khi sử dụng chế biến thực phẩm, đồng thời phát huy sức mạnh của truyền thông nhằm xóa bỏ cơ sở chế biến tiêu thụ thực phẩm không an toàn cũng là đảm bảo cho lợi ích, sức khoẻ của bản thân, gia đình và xã hội./.