Sốt xuất huyết (SXH) là một trong những bệnh truyền nhiễm đang bùng phát mạnh ở thời điểm hiện tại. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mỗi năm có khoảng 50-100 triệu người mắc bệnh SXH trên toàn cầu. Sự gia tăng về số ca mắc cũng như phạm vi bùng phát dịch của bệnh do nhiều nguyên nhân tác động như độ ẩm tăng cao, mưa xuất hiện nhiều, quá trình đô thị hóa, sự gia tăng mật độ dân số, các hoạt động du lịch…

Năm 2010, tại Hội nghị của Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN lần thứ 10 đã thống nhất chọn ngày 15 tháng 6 hàng năm được là Ngày ASEAN phòng chống Sốt xuất huyết nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, huy động các nguồn lực để phòng ngừa và kiểm soát bệnh.

Hiện nay, bệnh SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, nó là nguyên nhân dẫn đến tử vong lớn cho con người; trong đó trẻ em là đối tượng đặc biệt dễ bị tử vong nhất do hệ miễn dịch của các bé chưa hoàn thiện. Bệnh SXH có thể xảy ra rãi rác quanh năm. Tuy nhiên trong thời gian mùa mưa, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát cao nhất. Có một nguyên nhân có thể giải thích cho việc bệnh SXH gia tăng vào mùa mưa, đó chính là xuất phát từ thói quen sinh hoạt của con người. Nên nhớ rằng, muỗi có thể sinh sống và phát triển ở ngay trong các lon hộp phế thải, chum vại nước vỡ, bình bông, chén kê chân tủ, vũng nước lâu ngày không được dọn dẹp. Việc vất rác thải bừa bãi như gáo dừa, võ xe cũng là  một trong những nguyên nhân tiềm tàng gây ra việc bệnh SXH gia tăng vào mùa mưa. Một lý do nữa chính là sự chủ quan của con người, đó là khi ngủ không mắc mùng, không dọn dẹp để nhà cửa tối tăm, ẩm thấp, sự trông chờ ỷ lại vào ngành Y tế. Tiếp theo là do đặc điểm khí hậu nước ta là nóng ẩm mưa nhiều vào giai đoạn từ tháng 6-11; đây chính là khoảng thời tiết vô cùng thuận lợi cho việc muỗi vằn đẻ trứng. Sau đó trứng nở thành loăng quăng và phát triển thành muỗi. Chính trong giai đoạn này mật độ của muỗi cao và làm cho bệnh SXH gia tăng.

Để phòng chống SXH, người ta áp dụng rất nhiều biện pháp. Trong đó, chiến dịch hưởng ứng “Ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết” là đợt hoạt động cao điểm nhằm xử lý, loại bỏ các vật thể chứa nước làm nguồn sinh sản cho muỗi khi mùa mưa đến. Trong chiến dịch sẽ có nhiều hoạt động như tổ chức các đợt diệt loăng quăng, diệt muỗi, vệ sinh nhà cửa, vệ sinh môi trường tại địa phương và tại các khu vực đang xảy ra ổ dịch SXH. Như vậy, việc phòng chống dịch sẽ thực hiện và xử lý triệt để ở các điểm nguy cơ sẽ lan rộng, kéo dài. Trong chiến dich sẽ phát động phong trào diệt muỗi, diệt loăng quăng, đậy kín dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; thay nước ở các bình hoa, thả muối vào chén nước kê chân chạn. Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn, thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh, lật úp dụng cụ chứa nước khi không dùng đến. Quan trọng hơn, qua đó có sự vào cuộc của chính quyền các cấp,  huy động được sự tham gia của Ban ngành- đoàn thể và tổ chức xã hội địa phương trong việc rà soát các điểm nguy cơ ở cộng đồng bằng việc  kiểm tra, giám sát và xử lý các điểm nóng về dịch bệnh  và vận động người dân chủ động diệt loăng quăng, diệt muỗi trong chính ngôi nhà của mình. Khi đó, tất cả mọi người cùng đồng lòng hành động thì hiệu quả sẽ tốt hơn. Bởi không tạo cơ hội cho muỗi sản sinh, hút máu người thì sẽ không có bệnh SXH.

Chiến dịch “Ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết” là một trong những hoạt động nhằm duy trì tính bền vững của việc phòng chống dịch bệnh dựa vào cộng đồng, là đợt phát động tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân về bệnh SXH. Qua đó hướng dẫn các biện pháp ngăn ngừa và phòng chống bệnh tích cực; nhằm giúp người dân tự bảo vệ mình đặc biệt vào mùa mưa, thời điểm dễ bùng phát dịch bệnh.

Nhờ đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền cho đến nay người dân đã nâng cao ý thức, trách nhiệm tham gia cùng với ngành Y tế trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch như phun hóa chất diệt muỗi, vệ sinh môi trường…

Để phòng chống sốt xuất huyết đạt hiệu quả cần có sự chung tay của chính quyền các cấp và đặc biệt là mỗi người dân trong cộng đồng ý thức trách nhiệm, thực hiện các biện pháp phòng bệnh tại hộ gia đình.

Khuyến cáo phòng chống sốt xuất huyết

Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh sốt xuất huyết:

Hiện nay đang là cao điểm của mùa dịch sốt xuất huyết, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của ngành y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Các thông điệp phòng chống sốt xuất huyết

1. Đoàn kết vì một cộng đồng không còn bệnh sốt xuất huyết Dengue.

2. Không có lăng quăng/ bọ gậy không có bệnh sốt xuất huyết Dengue.

3. Diệt muỗi, diệt lăng quăng/ bọ gậy để phòng bệnh sốt xuất huyết là trách nhiệm của mọi nhà.

4. Hãy diệt muỗi, diệt lăng quăng/ bọ gậy để phòng bệnh sốt xuất huyết cho bạn, cho con bạn và cho mọi người xung quanh. 

5. Diệt lăng quăng/ bọ gậy là cách đơn giản và hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết Dengue.

6. Chính quyền - Gia đình - Cộng đồng chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết Dengue.

7. Sốt xuất huyết là bệnh nguy hiểm có thể gây chết người.

8. Ngủ màn, phun hóa chất diệt muỗi để phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue.

9. Khi có sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, phát hiện bệnh sốt xuất huyết Dengue.

10. Các gia đình hãy thực hiện đậy kín các dụng cụ chứa nước, lật úp các dụng cụ, phế thải không chứa nước, không cho muỗi đẻ trứng để phòng, chống sốt xuất huyết Dengue.

Diệu Thúy (Tổng hợp)