Bệnh viện Quân y 103 - Học viện Quân y: Kỹ thuật xạ trị 3 chiều theo hình thái khối u trong điều trị ung thư

Đại úy, Thạc sỹ Phạm Hồng Lâm, cán bộ phụ trách kỹ thuật của Trung tâm cho biết, kỹ thuật xạ trị 3 chiều theo hình thái khối u rút ngắn thời gian điều trị cho bệnh nhân và giá thành điều trị chỉ tương đương các kỹ thuật truyền thống nhưng nâng cao được hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ không mong muốn.

Từ khi đưa vào ứng dụng đến nay, Trung tâm đã điều trị cho 235 bệnh nhân, tỷ lệ bệnh nhân đáp ứng tốt với kỹ thuật điều trị này là 95%. Đối tượng khám và điều trị bằng kỹ thuật này là các quân nhân và nhân dân có nhu cầu.

Kỹ thuật xạ trị 3 chiều theo hình thái khối u là phương pháp sử dụng máy gia tốc tuyến tính xạ trị Elekta với bộ chuẩn trực đa lá (gọi tắt là kỹ thuật MLC - IMRT (Multileaf Collimator - Intensity Modulated Radiotherapy) trong kỹ thuật xạ trị 3 chiều điều trị ung thư thuộc dạng tiên tiến nhất hiện nay trên thế giới. Đây là loại máy gia tốc 2 chùm tia (electron và tia X) năng lượng cao, có hệ thống chuẩn trực đa lá (MLC). Chùm tia có rất nhiều mức năng lượng khác nhau 4 MeV, 6 MeV đến 15 MeV…, có thể thực hiện được các kỹ thuật điều trị chiếu xạ 3D theo hình thái khối u, chiếu xạ điều biến liều. Bằng kỹ thuật xạ trị trên máy gia tốc có MLC, liều xạ được phân bố tối đa theo hình dạng khối u, độ đồng liều tại u đạt trên 95%, hạn chế liều chiếu ở tổ chức lành xung quanh là tối thiểu. Bệnh nhân được chụp CT mô phỏng, lập kế hoạch xạ trị trên máy vi tính đảm bảo đạt độ đồng liều tại khối u và liều chiếu đối với các cơ quan nhạy cảm đều trong giới hạn an toàn. Nhờ có thiết bị cố định đầu, cố định thân, đảm bảo độ chính xác trong khi chiếu xạ. Quy trình chiếu xạ trên máy gia tốc gồm các bước: Cố định bệnh nhân - mô phỏng - lập kế hoạch xạ trị - kiểm tra trên phantom - tiến hành điều trị. Kỹ thuật này được ứng dụng xạ trị cho hầu hết các loại bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư vùng đầu cổ, ung thư vú, ung thư phổi, phế quản, thực quản và các ung thư vùng khung chậu…

Về cơ bản, hệ thống máy này khác với các máy xạ trị thế hệ trước ở chức năng định vị và chiếu chùm tia. Máy xạ trị thông thường sẽ khoanh vùng khối u bằng hình dạng cố định. Khối u dù méo, tròn đều được chụp vào vòng vây tia này khiến vùng xung quanh khối u, kể cả các mô lành cũng bị tổn thương khi chiếu tia rộng. Những bệnh nhân được xạ trị có thể được kéo dài thêm nhưng chất lượng cuộc sống thì có thể bị giảm đi do các tác dụng không mong muốn của tia xạ. Trong khi đó, kỹ thuật xạ trị 3 chiều theo hình thái khối u lại định dạng được các trường chiếu xạ theo hình thái thực tế của khối u và với hệ thống phim điện tử trước khi điều trị, cho phép định vị chính xác vị trí của khối u trong cơ thể nên có thể phân bố liều chiếu xạ bao trùm khối u và tránh được các tổ chức lành.

 

 

TTGDSK