Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính rất thường gặp và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau, làm hạn chế hoặc mất khả năng vận động ở người cao tuổi, làm giảm đáng kể chất lượng sống. Việc điều trị bệnh hiện nay là gánh nặng rất tốn kém cho cá nhân người bệnh và toàn xã hội với chi phí điều trị cao, hiệu quả chưa đạt được như mong muốn và có nhiều tai biến nặng nề.
Ảnh minh họa |
Những hạn chế khi dùng thuốc điều trị
Trong số các vị trí thoái hóa khớp thì thoái hóa khớp gối chiếm tỷ lệ cao. Các biện pháp dùng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid chỉ làm giảm triệu chứng viêm mà không loại trừ được nguyên nhân gây viêm, không làm thay đổi tiến triển của quá trình bệnh lý. Ngoài ra, thuốc có tác động toàn thân và có thể gây một số biến chứng - đặc biệt khi dùng kéo dài, trong đó có biến chứng nặng có thể gây tử vong.
Tác dụng phụ nhẹ thường gặp là buồn nôn, đau thượng vị, ợ hơi ợ chua, đau đầu, chóng mặt, ù tai, nổi ban… Các biến chứng nặng nề do dùng thuốc nhóm này như viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết, thủng đường tiêu hóa, hội chứng Lyell, Steven Johnson, gây khởi phát hoặc làm nặng tình trạng hen phế quản, làm nặng thêm vết nhiễm khuẩn… Nhóm thuốc này cũng có thể gây độc tế bào, làm giảm bạch cầu, suy tủy và rối loạn đông máu. Đặc biệt thuốc cũng có thể gây viêm thận kẽ cấp hoặc suy thận cấp, làm gia tăng các biến cố tim mạch ở người có tiền sử bệnh lý ở tim mạch nếu sử dụng thuốc nhóm ức chế chọn lọc COX 2.
Chính vì thuốc có nhiều tác dụng phụ như vậy nên chống chỉ định tuyệt đối với người có bệnh lý chảy máu, tiền sử mẫn cảm với thuốc, viêm loét dạ dày tá tràng đang tiến triển, suy gan vừa đến nặng, phụ nữ có thai, đang cho con bú. Những người đang có bệnh nhiễm trùng, hen phế quản hoặc tiền sử viêm loét dạ dày tá tràng cũng không được sử dụng loại thuốc này. Với bệnh nhân buộc phải dùng thuốc thì phải có sự giám sát chặt chẽ của thầy thuốc trong quá trình điều trị.
Nhóm thuốc corticoid tiêm tại khớp gối có tác dụng cải thiện triệu chứng nhanh chóng. Đây là nhóm thuốc khi tiêm nội khớp có tác dụng chống viêm, giảm đau tại chỗ. Tuy nhiên, khi dùng thuốc kéo dài có thể gây tổn thương thoái hóa sụn khớp hoặc gây biến chứng tại chỗ như phản ứng viêm khớp do tinh thể thuốc.
Tiêm chất nhờn acid hyalorunic (HA) vào khớp có tác dụng tái tạo chức năng bảo vệ, bôi trơn và chống xóc cho khớp nhưng theo nhiều nghiên cứu cho thấy hiệu quả không ổn định lâu dài, không có chức năng bảo vệ, tái tạo sụn khớp. Nhìn chung, các biện pháp nội khoa hiện nay điều trị thoái hóa khớp gối chủ yếu nhằm hai mục đích: giảm đau và cải thiện chức năng vận động khớp, tức là vẫn điều trị triệu chứng bệnh chứ chưa đạt tới đích cải thiện được chất lượng sụn khớp hay làm ngừng quá trình thoái hóa.
Các biện pháp khác
Điều trị bằng các biện pháp không dùng thuốc như vật lý trị liệu: chiếu tia hồng ngoại, chườm nóng, tắm suối khoáng, đắp bùn… thường đơn giản, dễ làm, ít biến chứng song hiệu quả chưa cao.
Điều trị ngoại khoa bao gồm đục xương chỉnh trục, nội soi khớp can thiệp, thay khớp gối nhân tạo một phần hay toàn phần chỉ được chỉ định trong những trường hợp có biến đổi giải phẫu khớp hoặc ở giai đoạn muộn của bệnh và thường gây tốn kém nhiều cho bệnh nhân.
Như vậy, việc nghiên cứu tìm ra một kỹ thuật điều trị mới, thực sự tác động tới sự phục hồi sụn, độc lập hoặc phối hợp tốt với các phương pháp điều trị hiện tại nhằm đem lại kết quả cao trong điều trị bệnh, hạn chế các biến chứng và nhu cầu thay khớp nhân tạo là một việc làm cấp thiết. Có nhiều biện pháp đang được nghiên cứu như liệu pháp tế bào gốc tự thân nguồn gốc trung mô (tủy xương hoặc mô mỡ), liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu tự thân… đã mở ra một hướng mới điều trị bảo tồn thoái hóa khớp với đích tác động tới căn nguyên của bệnh là sụn khớp.