Hiện nay một số tỉnh ở Miền Nam đang có dịch sốt xuất huyết ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Thuốc Y học hiện đại cũng có nhiều cách chữa song cũng còn những hạn chế. Những năm gần đây Hội Đông y tỉnh Ninh Bình đã ứng dụng những bài thuốc chữa sốt xuất huyết có hiệu quả bằng thuốc YHCT (Đông y).
Dưới đây chúng tôi xin đăng tải những bài thuốc cụ thể để các cở sở khám chữa bệnh cùng tham khảo và thực hiện.
Đông y nói chung và Y học cổ truyền Việt Nam nói riêng không có khái niệm về sốt xuất huyết mà bệnh này được xếp vào nhóm “ôn bệnh” và “ôn dịch”
Phương pháp điều trị: Tân lương giải biểu để hạ nhiệt, giải độc, chỉ huyết.
Dựa vào lâm sàng tính chất bệnh Đông y chia làm 3 thể như sau:
1/ Ôn nhiệt: Bệnh khi mới bắt đầu phát mà chưa hoá nhiệt, hoá ho thời kỳ này bệnh độc còn đang ở ngoài phần biểu, (phần “vệ”)
Thường có các triệu chứng sau:
Bệnh nhân sợ gió, không sợ lạnh, phát nóng không có mồ hôi hoặc có ít, có ho, khát nước, rêu lưỡi trắng hoặc vàng nhạt, khám họng: lưỡi hơi đỏ, họng đỏ.
Mạch phù.
Phép chữa: Giải biểu
Thường dùng các vị cay mát.
- Vỏ đậu xanh 15g
- Kim ngân hoa 15g
- Lá tre 15g
- Lá bạc hà 7g
- Kinh giới 7g
Cách gia giảm:
Nếu có mồ hôi nhiều bỏ Kinh giới: Nếu ho nhiều thêm Tử tô
Nếu nóng nhiều thêm Chi tử (hạt dành dành)
Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.
2/ Thể nhiệtchứng:
Do ôn chứng phát triển thêm 1 bước “ôn nhiệt” truyền vào trong phần khí tức do ôn độc đã truyền vào phần “Lý” thể hiện rõ chứng: dương minh kinh
Triệu chứng: Bệnh nhân sợ rét mà không sợ nóng, có mồ hôi, khát nước nhiều, trong mình buồn bực, khát nước nhiều, nước tiểu vàng, rêu lưỡi vàng.
Mạch hồng sác
Phép chữa: Thanh nhiệt (làm cho mát)
Bài thuốc:
Sài hồ 15g
Rau má 12g
Cam thảo 10g
Lá tre tươi 12g
Rau sam 10g
Thạch cao 15g
Các vị sắc uống ngày 1 thang làm 3 lần; Riêng Thạch cao tán nhỏ cho vao sau uống nóng, cách 3 giờ uống 1 lần.
3/ Thể hoả chứng:
Do ôn nhiệt đã phát triển đến giai đoạn nghiêm trọng, nhiệt độc biến thành hoả độc
Triệu chứng:
Bệnh nhân trằn trọc phiền não cực độ, chất lưỡi đỏ ửng, rêu lưỡi vàng dầy hoặc khô, nước tiểu vàng thẫm, phân khô táo.
Đó là nhiệt độc đã bức bách đến phần “dinh”
Ngoài ra còn có thêm các triệu chứng: nôn ra máu, chảy máu mũi, các triệu chứng xuất huyết trong khoang miệng, mồ hôi, lưỡi đỏ ửng khô, đó là độc đã phạm vào phần huyết.
Phép chữa: Thanh nhiệt, lương huyết, giải độc
Bài thuốc:
Rau má 15g
Chi tử (sinh) 12g
Thạch cao 8g
Vỏ núc nác 15g
Cam thảo đất 15g
Lá tre 25g
Đổ 600ml nước sắc còn 300ml, ngày uống 3-4 lần
Uống lúc thuốc còn ấm
Nếu có hiện tượng xuất huyết thì dùng:
Rau má 25g
Vỏ núc nác 15g
Chi tử sống 12g
Cỏ mực 25g
Sinh địa 15g
Ngân hoa 12g
Rễ cỏ tranh 12g
Cây rau má, lá rau muống 12g
Đổ 700 ml nước sắc còn 300ml nước,như trên
Chú ý: quá trình điều trị không dùng Ngưu tất, Câu đằng, Hạ khô thảo, Hoàng liên, Hoàng cầm. Vì bệnh sốt xuất huyết thể nặng sẽ gây tụt huyết áp dẫn đến sốc và dế gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
TTƯT- BS Phùng Đình Khánh - Chủ tịch Hội Đông y tỉnh Ninh Bình
.jpg)
