Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây từ động vật sang người. Theo tổ chức Thú y thế giới (WOAH/OIE), 99% người mắc bệnh dại là do chó dại cắn, hơn 95% trưởng hợp tử vong xảy ra ở châu Á, châu Phi, hơn 80% ca dại xảy ra ở nông thôn và cứ 10 ca thì có 4 ca tử vong ở trẻ em. Vì vậy khi bị chó cắn hoặc cào, việc điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) là rất cần thiết và nên được tiến hành càng sớm càng tốt, bao gồm: rửa vết thương, tiêm vắc xin phòng dại và sử dụng huyết thanh kháng dại nếu có chỉ định.
Xử lý vết thương
- Xối rửa kỹ tất cả các vết cắn hoặc vết cào dưới vòi nước chảy liên tục trong ít nhất 15 phút. Bạn có thể sử dụng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường như dầu gội, sữa tắm. Sau khi rửa sạch, sát khuẩn vết thương bằng cồn 70 độ hoặc cồn i-ốt.
- Không băng kín vết thương, không làm dập nát thêm hoặc nặn máu. Tránh khâu kín vết thương ngay lập tức. Nếu bắt buộc phải khâu, hãy trì hoãn khâu sau vài giờ đến 3 ngày và nên khâu thưa, ngắt quãng sau khi đã tiêm huyết thanh kháng dại (nếu có chỉ định) vào tất cả các vết thương.
- Tùy vào tình trạng vết thương, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh và tiêm phòng uốn ván.
Nguyên tắc điều trị dự phòng
Sau khi sơ cứu vết thương, việc quan trọng nhất là đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và tư vấn điều trị dự phòng kịp thời. Tại đây, bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ dựa trên các yếu tố như:
- Tình trạng của con vật đã cắn (đã được tiêm phòng dại chưa, có biểu hiện bất thường không, còn sống hay đã chết...).
- Vị trí, số lượng và mức độ nghiêm trọng của vết cắn.
- Tình hình bệnh dại tại địa phương.
Dựa trên kết quả đánh giá, bác sĩ sẽ quyết định phác đồ điều trị phù hợp, bao gồm tiêm vắc xin phòng dại và/hoặc sử dụng huyết thanh kháng dại. Việc điều trị dự phòng bằng vắc xin và huyết thanh kháng dại cần được thực hiện càng sớm càng tốt để ngăn vi rút xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, từ đó phòng tránh nguy cơ tử vong.
Minh Đức (t/h)
