Sự nguy hiểm thầm lặng của bệnh tăng huyết áp

Theo Bộ Y tế, các bệnh không lây nhiễm đã được ghi nhận là nguyên nhân gây tử vong lớn nhất tại Việt Nam, chiếm khoảng 80% số ca tử vong và chiếm 74% tổng gánh nặng bệnh tật, ước tính nước ta hiện có trên 27 triệu ca mắc bệnh không lây nhiễm (tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, ung thư, rối loạn tâm thần...). Có tới 70% gánh nặng chi phí điều trị, dịch vụ y tế đều bắt nguồn từ các bệnh không lây nhiễm. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong do hai căn bệnh tim mạch, đột quỵ gây ra đang có xu hướng gia tăng và trở thành nguyên nhân chính gây tử vong trong các bệnh không lây nhiễm.

Tại Việt Nam có khoảng 12 triệu người tăng huyết áp, tuy nhiên chỉ hơn 50% số người mắc bệnh được phát hiện và 50% trong số phát hiện được điều trị và đây là nguyên nhân chủ yếu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận... làm cho hàng trăm nghìn người bị liệt, tàn phế hoặc mất sức lao động mỗi năm; đồng thời là nguyên nhân gây tử vong số một tại Việt Nam, chiếm tới 31% tổng số người chết toàn quốc. Số liệu cũng cho thấy trên thế giới đa số những người tử vong do bệnh dịch COVID-19 đều có bệnh nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác.

Có thể nói, đây chính là những con số báo động về tình trạng những căn bệnh không lây nhiễm, đang ngày càng khá phổ biến và hiện hữu hằng ngày trong đời sống cộng đồng của chúng ta. Càng đáng báo động hơn, là 41% trong số tử vong do bệnh không lây nhiễm lại rơi vào những người tuổi trước 70. Tăng huyết áp được ví như là một sát thủ chuyên nghiệp, nhưng lại cực kỳ thầm lặng. Đây là một căn bệnh mạn tính, do đó cần phải được theo dõi đều và điều trị lâu dài suốt đời. Bởi, tăng huyết áp hầu như không có những triệu chứng rõ ràng. Trên thực tế, rất nhiều người bị tăng huyết áp trong nhiều năm mà không biết, cho đến khi đi khám bệnh hoặc đã bị các biến chứng nguy hiểm do tăng huyết áp gây ra rồi mới biết mình đang mắc bệnh. Đó là lý do tại sao tăng huyết áp lại nguy hiểm và được xem là “kẻ giết người thầm lặng”. Cách duy nhất để biết mình bị tăng huyết áp hay không, là nên kiểm tra huyết áp một cách thường xuyên.

Tăng huyết áp (cao huyết áp) là tình trạng áp lực máu lên thành động mạch tăng cao hơn so với bình thường. Tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg.

Phần lớn tăng huyết áp không có triệu chứng. Các dấu hiệu nhức đầu, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn, mỏi mệt…không phải là biểu hiện chỉ của mỗi tăng huyết áp. Khi có triệu chứng tăng huyết áp rõ ràng, thường lúc này đã là biến chứng hoặc tình trạng tăng huyết áp đã nặng.

* Một số yếu tố nguy cơ của bệnh tăng huyết áp

1. Tuổi: Nguy cơ tăng huyết áp tăng cùng với tuổi, nhất là ở người từ 45 tuổi trở lên.

2. Thừa cân béo phì   

3. Sử dụng rượu bia, thuốc lá làm tăng huyết áp và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch do tăng huyết áp.

4. Ăn nhiều muối, ít rau quả.

5. Ít hoạt động thể lực.

6. Căng thẳng tâm lý.

7. Mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, đái tháo đường, … 

8. Tiền sử bệnh trong gia đình: Nguy cơ tăng huyết áp gia tăng nếu trong gia đình đã có người bị tăng huyết áp.

* Phòng ngừa bệnh tăng huyết áp

Bệnh tăng huyết áp có thể được phòng ngừa hiệu quả và duy trì ở mức lý tưởng nhờ các biện pháp tích cực thay đổi lối sống lành mạnh:

1. Chế độ ăn hợp lý, giảm ăn mặn tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axit béo no, đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng

2. Duy trì cân nặng bình thường

3. Không uống rượu bia, ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá, thuốc lào

4. Duy trì tập thể dục, đi bộ, xe đạp, và vận động ở mức vừa phải đều đặn 30-60 phút/ ngày

5. Tránh lo âu căng thẳng thần kinh, cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý, tránh bị lạnh đột ngột.

Người bị bệnh tăng huyết áp cần được khám sàng lọc, phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Phòng ngừa tăng huyết áp là cách tốt

nhất để tránh các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn.

Khánh Huyền