Đau mắt đỏ (hay còn gọi là viêm kết mạc cấp) là tình trạng nhiễm trùng mắt, thường gặp do vi khuẩn hoặc vi rút gây ra hoặc do phản ứng dị ứng, với triệu chứng thường gặp như: sốt nhẹ; cộm mắt, đau, sưng, đỏ mắt; tiết nhiều ghèn (dử mắt) và chảy nước mắt. Bệnh dễ mắc, dễ lây lan trong cộng đồng và có thể xuất hiện vào tất cả các thời điểm trong năm, nhưng thường có những đợt bùng phát thành dịch, nhất là vào những thời điểm giao mùa. Cho đến nay chưa có vắc xin phòng bệnh, và nếu nguyên nhân do vi rút thì cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Những người bị đau mắt đỏ rồi vẫn có thể bị nhiễm lại chỉ sau vài tháng khỏi bệnh.
Bệnh đau mắt đỏ chủ yếu lây lan bằng đường tiếp xúc trực tiếp thông qua:
Tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh qua đường hô hấp, nước mắt, nước bọt, bắt tay, đặc biệt nước mắt người bệnh là nơi chứa rất nhiều vi rút.
Cầm, nắm, chạm vào những vật dụng nhiễm mầm bệnh như tay nắm cửa, nút bấm cầu thang, điện thoại; đồ vật, đồ dùng cá nhân của nguời bệnh như khăn mặt, chậu rửa mặt… Dùng chung đồ dùng sinh hoạt như khăn mặt, gối…
Sử dụng nguồn nước bị nhiễm mầm bệnh như ao, hồ, bể bơi.
Thói quen hay dụi mắt, sờ vào mũi, vào miệng.
Bệnh viện, công sở, lớp học, nơi làm việc, nơi công cộng, trên xe buýt, tàu hỏa, máy bay… những nơi có mật độ người đông, cự ly gần rất dễ lây bệnh. Mầm bệnh gây đau mắt đỏ có khả năng sống ở môi trường bình thường trong vài ngày và người bệnh vẫn có thể là nguồn lây bệnh sau khi đã khỏi bệnh một tuần.
Đau mắt đỏ là một bệnh cấp tính, triệu chứng rầm rộ, dễ lây nhưng thường lành tính, ít để lại di chứng. Tuy nhiên bệnh thường gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập và lao động, có một số trường hợp bệnh kéo dài, gây biến chứng ảnh hưởng đến thị lực sau này, do đó mỗi người dân cần có ý thức phòng bệnh tốt và xử trí kịp thời khi mắc bệnh.
Đau mắt đỏ do đâu?
Đau mắt đỏ xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Sau đây là các yếu tố nguy cơ có thể gây ra tình trạng này:
Do virus gây bệnh
Virus là nguyên nhân chính gây ra bệnh đau mắt đỏ, trong đó có thể kể đến như virus Covid-19 và Adenovirus. Các biểu hiện bệnh thường bao gồm ngứa mắt, tình trạng mắt có ghèn, sưng mí và chảy nước mắt.
Do virus tồn tại trong dịch tiết của người bệnh, bệnh đau mắt đỏ có thể dễ dàng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp khi người bệnh hắt hơi, nói chuyện hoặc sử dụng chung đồ vật cá nhân như khăn mặt, mặt nạ, hoặc các vật dụng khác.
Do vi khuẩn gây bệnh
Một số loại vi khuẩn gây nên bệnh đau mắt đỏ thường gặp là vi khuẩn Haemophilus influenzae, Staphylococcus,… Bệnh đau mắt đỏ do vi khuẩn gây nên thường nguy hiểm hơn so với virus gây bệnh, cần được điều trị sớm và kịp thời để giảm biến chứng. Tình trạng này thường làm mắt đỏ, ngứa, thậm chí là có ghèn dịch mủ.
Đau mắt đỏ do dị ứng
Đau mắt đỏ do dị ứng thường ít gặp và không lây lan trong cộng đồng. Các tác nhân như hóa chất hoặc các vật lạ như lông động vật, phấn hoa, có thể bay vào mắt và gây kích ứng. Khi mắc đau mắt đỏ do dị ứng, người bệnh thường sẽ cùng lúc trải qua các triệu chứng dị ứng khác ở da hoặc đường hô hấp.
Bệnh đau mắt đỏ có biến chứng không?
Đau mắt đỏ là một bệnh lành tính và thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu người bệnh không chủ động điều trị sớm và kịp thời, tình trạng bệnh có thể tiến triển và ảnh hưởng đến giác mạc, từ đó gây suy giảm thị lực hoặc thậm chí viêm giác mạc nặng, có nguy cơ dẫn đến mù lòa.
Vì vậy, khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở mắt, bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Cách điều trị bệnh đau mắt đỏ và những điều cần lưu ý
Nếu bệnh do virus gây ra thì sẽ diễn biến trong vòng 1 tuần và tự khỏi. Để giảm bớt khó chịu bạn có thể vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý và chườm lạnh để giảm sưng.
Trường hợp đau mắt đỏ do vi khuẩn có nhiễm trùng thì cần đến cơ sở y tế để được thăm khám. Người bệnh sẽ được điều trị, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Trường hợp đau mắt đỏ do dị ứng thì đầu tiên bạn cần tránh xa các tác nhân gây dị ứng. Nếu triệu chứng ngày càng nặng và khó chịu thì nên đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ khám và kê thuốc điều trị.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị thì người bệnh cần lưu ý một số điều dưới đây để nhanh hồi phục:
Thiết lập chế độ ăn uống khoa học, bổ dưỡng: Người bệnh nên bổ sung các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và vitamin tốt cho mắt bao gồm như: thịt cá, dầu cá, các loại rau xanh, cà rốt,... Các loại trái cây nhiều vitamin C như cam, bưởi,...
Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh: tập thể dục, thể thao, nghỉ ngơi đúng giờ.
Trong thời gian bị bệnh nên hạn chế sử dụng máy tính, thiết bị điện tử nhiều để cho mắt được nghỉ ngơi.
Để chủ động phòng, chống bệnh đau mắt đỏ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp sau:
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng nước sạch; không đưa tay lên dụi mắt, mũi, miệng; không dùng chung vật dụng cá nhân như: lọ thuốc nhỏ mắt, khăn mặt, kính mắt, khẩu trang…
Vệ sinh mắt, mũi, họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý, các thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi thông thường.
Sử dụng xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường sát trùng các đồ dùng, vật dụng của người bệnh.
Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi bị bệnh đau mắt đỏ.
Người bệnh, người nghi bị bệnh đau mắt đỏ cần hạn chế tiếp xúc với người khác; cần được nghỉ học/nghỉ làm việc để tránh lây nhiễm cho người xung quanh và lây lan ra cộng đồng; đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn, điều trị kịp thời, không tự ý điều trị khi chưa có hướng dẫn của cán bộ y tế để tránh biến chứng nặng.
Diệu Thúy (Tổng hợp)
