Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn này thường tấn công vào niêm mạc đường hô hấp trên (mũi, họng, thanh quản) và đôi khi cả da. Đặc điểm nguy hiểm của bạch hầu là độc tố mạnh mà vi khuẩn tiết ra, có thể gây tổn thương cơ tim, thần kinh, thận và thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn này thường tấn công vào niêm mạc đường hô hấp trên (mũi, họng, thanh quản) và đôi khi cả da. Đặc điểm nguy hiểm của bạch hầu là độc tố mạnh mà vi khuẩn tiết ra, có thể gây tổn thương cơ tim, thần kinh, thận và thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
1. Nguyên nhân
- Tác nhân chính: Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae.
- Nguồn lây: Người mắc bệnh hoặc người lành mang trùng.
- Đường lây truyền:
+ Giọt bắn đường hô hấp khi ho, hắt hơi, nói chuyện gần.
+ Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi họng hoặc tổn thương da.
+ Dùng chung vật dụng cá nhân (khăn, bát, cốc).
- Bệnh có thể lây lan nhanh qua đường hô hấp, đặc biệt trong điều kiện đông người, môi trường ẩm thấp, vệ sinh kém.
2. Dấu hiệu và mức độ nguy hiểm
- Sốt nhẹ đến sốt vừa, mệt mỏi, đau họng.
- Xuất hiện giả mạc dày, màu trắng xám ở amidan, vòm họng, có thể lan xuống thanh quản, dính chặt và rất khó bóc tách.
- Hạch cổ sưng to, đôi khi tạo hình “cổ bò”.
- Khó thở, khàn tiếng.
- Trong trường hợp nặng, độc tố vi khuẩn có thể gây: viêm cơ tim, liệt dây thần kinh, suy thận.
- Nguy cơ tử vong cao, nhất là ở trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch hoặc không được tiêm vaccine đầy đủ.
- Bạch hầu có thể bùng phát thành dịch nếu cộng đồng lơ là tiêm chủng.
3. Cách phòng chống bệnh bạch hầu
- Tiêm chủng vaccine:
+ Trẻ em cần tiêm đầy đủ vaccine DTP hoặc DPT-VGB-Hib theo chương trình Tiêm chủng mở rộng.
+ Người lớn nên tiêm nhắc lại sau 10 năm.
- Phát hiện sớm và cách ly:
+ Khi có triệu chứng nghi ngờ (sốt, đau họng, giả mạc), cần đến ngay cơ sở y tế.
+ Người mắc bệnh phải được cách ly và điều trị bằng kháng độc tố bạch hầu (DAT) kết hợp kháng sinh.
- Nâng cao vệ sinh cộng đồng:
+ Đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên.
+ Vệ sinh cá nhân, giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát.
+ Tránh tiếp xúc gần với người nghi ngờ mắc bệnh.
- Giám sát dịch tễ: Bộ Y tế khuyến cáo cần tăng cường giám sát tại cộng đồng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa – nơi tỷ lệ tiêm chủng chưa đầy đủ.
Gia Huy
