Thuốc lá là nguy cơ lớn nhất đối với sức khỏe con người và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong sớm trên toàn thế giới. Hàng năm, trên thế giới có khoảng 5 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Hiện nay, nguy cơ bệnh tật và tử vong đang có xu hướng chuyển nhanh về các nước đang phát triển, dự báo đến năm 2020, có khoảng 70% số người chết do thuốc lá là từ các nước có thu nhập trung bình và thấp.

Theo TS. Nguyễn Huy Quang - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, để ngăn ngừa nạn dịch thuốc lá, hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) đang là vấn đề y tế công cộng được nhiều nước quan tâm. Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá do Tổ chức Y tế thế giới khởi xướng cũng đã được hơn 168 quốc gia tham gia với cam kết sẽ thực thi các biện pháp hiệu quả để giảm thiểu các tác hại về sức khỏe, xã hội, kinh tế và môi trường do việc hút thuốc lá gây ra. Việc thành lập Quỹ PCTHCTL và nâng cao sức khỏe hiện đang được nhiều nước thực hiện như một biện pháp để nâng cao hiệu quả của hoạt động PCTHCTL, nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Điều 28 và 29 của dự thảo luật PCTHCTL do Bộ Y tế soạn thảo sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 này đã đề cập đến các nội dung về Quỹ PCTHCTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Tại Điều 28, Dự luật khẳng định Quỹ PCTHCTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng là quỹ quốc gia, trực thuộc Bộ Y tế, chịu sự quản lý Nhà nước về mặt tài chính của Bộ Tài chính. Quỹ là tổ chức tài chính Nhà nước, có tư cách pháp nhân, có vốn điều lệ, có con dấu, có tài khoản riêng. Quỹ hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có chức năng huy động, cung cấp và điều phối nguồn lực tài chính góp phần hỗ trợ tài chính cho các hoạt động PCTHCTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Theo đó, Quỹ có nhiệm vụ xây dựng các sản phẩm truyền thông về tác hại của thuốc lá và PCTHCTL phù hợp với từng nhóm đối tượng; nghiên cứu phương pháp truyền thông mới, hiệu quả về PCTHCTL, hỗ trợ xây dựng nội dung và tổ chức đưa giáo dục về tác hại và PCTHCTL vào chương trình giáo dục nội khóa, ngoại khóa phù hợp với các cấp học. Xây dựng các mô hình điểm về cộng đồng, cơ quan, tổ chức không khói thuốc; triển khai và nhân rộng các mô hình có hiệu quả. Tổ chức cai nghiện thuốc lá, nghiên cứu cai nghiện thuốc lá, xây dựng hỗ trợ triển khai các mô hình điểm về cai nghiện thuốc lá dựa vào cộng đồng và phát triển, nhân rộng các mô hình có hiệu quả. Quỹ cũng có nhiệm vụ xây dựng, hỗ trợ hoạt động, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho mạng lưới cộng tác viên làm công tác PCTHCTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng; Nghiên cứu để cung cấp bằng chứng cho việc truyền thông, xây dựng chính sách, pháp luật và PCTHCTL; Tổ chức, hỗ trợ các chiến dịch, sáng kiến về PCTHCTL dựa vào cộng đồng, hỗ trợ tư vấn, tổ chức nơi dành riêng cho người hút thuốc lá tại các địa điểm công cộng. Cùng với các nhiệm vụ đó, Quỹ còn có các nhiệm vụ như hỗ trợ cho công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá qua biên giới; hỗ trợ nghiên cứu các giải pháp chuyển đổi ngành, nghề cho người trồng thuốc lá, chế biến nguyên liệu thuốc lá, sản xuất thuốc lá; Vận động tài trợ cho công tác PCTHCTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng.