Bảo vệ người thầy thuốc đang hành nghề cứu chữa bệnh nhân là trách nhiệm của toàn xã hội

Đó là trường hợp người nhà bệnh nhân cầm dao đâm chết bác sỹ Phạm Đức Giầu và dâm trọng thương một bác sỹ khác tại Bệnh viện Đa khoa Vũ Thư, tỉnh Thái Bình hay trường hợp người nhà bệnh nhân phóng xe máy vào tận Khoa Cấp cứu của Bệnh viện Việt Tiệp, Hải Phòng rượt đuổi và đánh bác sỹ, tát y tá và đánh sinh viên thực tập xảy ra cách đây không lâu. Đây là những tin không vui đối với toàn xã hội. Dù thế nào đi chăng nữa, những hành động này cần được xã hội lên án và nghiêm khắc trừng trị bởi vì chúng đã gây ra những hậu quả xấu như:

- Làm gián đoạn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cấp cứu và chữa bệnh cho những bệnh nhân khác tại thời điểm đó.

- Tạo ra những phản cảm phản ánh sự xuống cấp về đạo đức xã hội thông qua việc không coi trọng và đối xử không tốt của một bộ phận người nhà bệnh nhân đối với những người thầy thuốc đang làm một nghề nhân đạo, cứu chữa sinh mạng cho người bệnh.

- Gây ra hoang mang và chán nản trong giới thầy thuốc. Nghề y vốn là một nghề chịu nhiều áp lực: sự lây nhiễm mầm bệnh, trong đó có một số bệnh nguy hiểm từ bệnh nhân; cường độ lao động cao đòi hỏi tập trung trí tuệ để tìm giải pháp cứu sống người bệnh. Nay lại thêm sự đe dọa đến thân thể và tính mạng khi đang hành nghề do một số kẻ xấu là người nhà bệnh nhân mà mình dốc lòng cứu chữa gây nên. Chính điều này ảnh hưởng đến tâm huyết nghề nghiệp và tinh thần hết lòng cứu chữa người bệnhcủa giới thầy thuốc.

Phải khẳng định rằng những sự việc xảy ra như trên là trái với đạo lý làm người và trái với sự đánh giá cao của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta về nghề y, về người thầy thuốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Cán bộ y tế là những chiến sỹ đánh giặc ốm để bảo vệ sự khang kiện của giống nòi”. Nghị quyết 46/NQ-TW của Bộ Chính trị ban hành ngày 23/2/2005 đã chỉ rõ:“Nghề y là một nghề đặc biệt”. Chắc chắn những hành động của những kẻ xấu như trên là việc làm đi ngược lại những chủ chương chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như đạo lý của dân tộc ta. Nhân dân ta không một ai lại đồng tình với những hành động đó.

Trước những hành động này, chúng ta cần:

1. Các cấp chính quyền, các cơ quan pháp luật nơi xảy ra sự việc cần xét xử công khai, rộng rãi và trừng trị nghiêm khắc những kẻ đã cố tình gây ra các hành động làm thiệt hại đến tính mạng, xâm phạm đến thân thể và danh dự của người thầy thuốc, làm mất trật tự an toàn tại bệnh viện để làm bài học góp phần ngăn chặn có hiệu quả những hành động tương tự trong tương lai.

2. Các cấp chính quyền và các đoàn thể, tổ chức xã hội, nghề nghiệp cần thăm hỏi và động viên những người bị hại và gia đình của họ, giúp đỡ cả về tinh thần lẫn vật chất để gia đình và bản thân họ cũng như đồng nghiệp khác vượt qua những đau thương mất mát, vượt qua sự mặc cảm tự ti do một số người xấu gây ra.

3. Ngành Y tế cần nghiên cứu đề nghị truy tặng và xét tặng các danh hiệu xứng đáng cho những người đã hy sinh và những người bị thương tật khi làm nhiệm vụ cứu chữa người bệnh. Bên cạnh đó, Ngành cũng cần nghiên cứu để bổ sung đội ngũ nhân viên bảo vệ và các giải pháp bảo vệ có hiệu lực tại các bệnh viện, đặc biệt là các nơi cấp cứu; đề nghị các cơ quan lập pháp cho ra đời những đạo luật bảo vệ người thầy thuốc khi hành nghề.

4. Toàn xã hội, trong đó có những người nhà bệnh nhân, cần có tiếng nói lên án những hành động vô nhân đạo của những kẻ xấu; tích cực tham gia vào các giải pháp bảo vệ, quan tâm, tôn vinh xứng đáng những người thầy thuốc để họ có tâm trạng thật sự yên tâm, tập trung trí tuệ khi hành nghề cứu chữa người bệnh – đó có thể là thân nhân của chúng ta hay thậm chí là chính chúng ta.

5. Giới thầy thuốc không vì những hy sinh, mất mát của một số đồng nghiệp do kẻ xấu gây ra mà nản chí hay sợ hãi, dẫn đến tư tưởng muốn rời bỏ công việc, mà trái lại càng nên nêu cao tinh thần hết lòng cứu chữa người bệnh. Đây cũng là một dịp để giới thầy thuốc chúng ta soi rọi bản thân mình vào những lời dậy của các bậc tiền nhân về sự cao thượng của nghề thầy thuốc, để tiếp tục bồi bổ đạo đức nghề nghiệp sao cho xứng danh với lời dậy “Lương y như Từ mẫu”. Chúng ta tin tưởng rằng xã hội sẽ không làm ngơ với hành động như vậy của những kẻ xấu và sẽ có những giải pháp hữu hiệu để bảo vệ người thầy thuốc trong khi hành nghề cứu chữa người bệnh. Cũng nhân dịp này, chúng ta lại cùng nhau nhắc đến một trong tám tội mà cụ Hải Thượng Lãn Ông đã nêu để răn dậy người làm nghề thuốc:“Có trường hợp người bệnh ngày thường có bất bình với mình khi mắc bệnh phải nhờ đến mình liền nghĩ ra ý nghĩ oán thù không chịu chữa hết lòng, đó là tội hẹp hòi”. Trong kháng chiến, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Một số anh em quân nhân không được trấn tĩnh, đối với thầy thuốc không được nhã nhặn. Gặp những trường hợp như vậy, chúng ta nên lấy lòng nhân loại và tình thân ái mà cảm động và cảm hóa họ”. Đương nhiên những hành động của một số kẻ xấu vừa qua đối với những thầy thuốc đang hành nghề cứu chữa tính mạng cho chính người nhà họ phải bị lên án và trừng trị nghiêm khắc. Nhưng giới thầy thuốc không được nản lòng mà trái lại càng nâng cao tinh thần phục vụ người bệnh như lời của các bậc tiền bối đã dậy. Như vậy mới xứng đáng với cái tâm của một nghề nhân đạo chuyên cứu sinh mạng con người.

Những hội viên của Tổng hội Y học Việt Nam – một tổ chức xã hội nghề nghiệp tập họp những người thầy thuốc phục vụ sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng – muốn có đôi lời nhắn nhủ đến với những người nhà bệnh nhân, rằng: Đạo đức xã hội được phản ánh trong nhiều lãnh vực và thông qua nhiều biểu hiện của công dân. Một trong những biểu hiện rõ rệt và ở mức cao nhất của đạo đức xã hội là sự trân trọng và đánh giá đúng mức của mọi người, trong đó có người nhà bệnh nhân, đối với công lao của người thầy thuốc và người thầy giáo. Vì vậy, để nâng cao đạo đức xã hội chúng ta, mọi người cùng nhau dấy lên tiếng nói: “Hãy bảo vệ người thầy thuốc,chí ít khi họ đang hành nghề cứu chữa người bệnh”. Đó là công việc của toàn xã hội và trong công việc này cần có sự ủng hộ, đóng góp to lớn từ phía người nhà bệnh nhân.

GS.TSKH. Phạm Mạnh Hùng - Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam