Bệnh bại liệt (Poliomyelitis) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút bại liệt (Poliovirus) gây ra. Vi rút này lây truyền chủ yếu theo đường tiêu hóa (thông qua phân người hoặc tay/đồ vật nhiễm vi rút) và có thể xâm nhập hệ thần kinh, gây tổn thương tế bào vận động, dẫn đến liệt mềm cấp hoặc liệt vĩnh viễn. Trẻ em dưới 5 tuổi là nhóm nguy cơ cao mắc bệnh.
Việt Nam đã được công nhận thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000. Dù vậy, nguy cơ vẫn hiện hữu vì vi rút bại liệt hoang dại vẫn còn lưu hành ở một số quốc gia và có thể xâm nhập vào Việt Nam. Do đó, việc duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao và giám sát chặt là rất quan trọng.
1. Một số biện pháp phòng chống bệnh bại liệt
- Tiêm chủng
+ Việc uống hoặc tiêm vắc xin phòng bệnh bại liệt là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh.
+ Bộ Y tế khuyến cáo trẻ dưới 5 tuổi được uống/tiêm đủ liều vắc xin theo lịch chương trình tiêm chủng mở rộng.
+ Ngoài ra người lớn có nguy cơ cao (ví dụ: đi vùng có dịch, làm việc phòng thí nghiệm) cũng cần cân nhắc tiêm bổ sung.
- Vệ sinh cá nhân và môi trường
+ Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
+ Đảm bảo sử dụng nguồn nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh, không phóng uế bừa bãi.
+ Lau chùi sạch bề mặt, đồ chơi, vật dụng trẻ em bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa.
- Giám sát và xử lý ca bệnh
+ Phát hiện sớm ca liệt mềm cấp nghi ngờ và xử lý nhanh để ngăn chặn lây lan.
+ Hồ sơ giám sát, xét nghiệm môi trường cần được thực hiện để giữ vững thành quả thanh toán bệnh.
2. Trách nhiệm của mỗi người dân
- Đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch – đây là bảo vệ tốt nhất cho con bạn.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ: nước sạch, vệ sinh nhà tiêu, rửa tay cho trẻ.
- Khi trẻ có biểu hiện bất thường (sốt, mệt, đau cơ, liệt chi) hãy đưa ngay đến cơ sở y tế để được khám - vì thời gian xử lý sớm sẽ giảm nguy cơ di chứng.
- Cộng đồng cùng tham gia tuyên truyền, nhắc nhở nhau về phòng chống bệnh bại liệt – bảo vệ không chỉ bản thân mà cả xã hội.
Bệnh bại liệt là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể ngăn chặn được bằng việc tiêm chủng và vệ sinh tốt. Việc tiếp tục duy trì miễn dịch cộng đồng cao, giám sát sớm ca bệnh nghi ngờ và phối hợp giữa ngành y tế, chính quyền và cộng đồng sẽ giữ vững thành quả và ngăn bệnh quay trở lại. Mỗi gia đình hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ tương lai cho trẻ em và cộng đồng.
Gia Huy
